Trong xu hướng phát triển đô thị hóa nhanh chóng, việc nâng cấp và mở rộng hệ thống giao thông trở nên cấp bách hơn bao giờ hết. Thủ tục hiến đất làm đường giao thông không chỉ là một giải pháp hiệu quả để cải thiện hạ tầng, mà còn thể hiện tinh thần đoàn kết và trách nhiệm của cộng đồng. Khi người dân tự nguyện hiến tặng một phần đất của mình, họ không chỉ góp phần vào sự phát triển chung mà còn tạo ra giá trị lâu dài cho cả khu vực. Tuy nhiên, để quá trình hiến đất diễn ra thuận lợi và minh bạch, các quy định pháp lý cần được rõ ràng, dễ hiểu. Bài viết này sẽ khám phá chi tiết thủ tục hiến đất và các quy trình cần thực hiện.
Căn cứ vào khoản 1 Điều 27 Luật Đất đai 2024, người sử dụng đất được quyền thực hiện nhiều hoạt động liên quan đến quyền sử dụng đất của mình, bao gồm chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất, thế chấp và góp vốn bằng quyền sử dụng đất. Những quyền này được thực hiện theo quy định của Luật Đất đai và các luật khác có liên quan, nhằm đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người dân và sự phát triển bền vững của xã hội.
Cụ thể, theo điểm d khoản 1 Điều 33 của Luật Đất đai 2024, việc tặng cho quyền sử dụng đất có thể được thực hiện trong một số trường hợp đặc biệt. Người sử dụng đất có thể tặng cho quyền sử dụng đất cho Nhà nước hoặc cộng đồng dân cư để xây dựng các công trình phục vụ lợi ích chung của cộng đồng. Điều này không chỉ thể hiện trách nhiệm xã hội của cá nhân mà còn góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và cải thiện cơ sở hạ tầng tại địa phương, đặc biệt là trong việc mở rộng đường giao thông theo quy hoạch.
2. Thủ tục hiến đất làm đường giao thông
Theo quy định tại Điều 40 Nghị định 101/2024/NĐ-CP, người dân có quyền thực hiện thủ tục hiến đất làm đường giao thông, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất khi tặng cho quyền sử dụng đất cho Nhà nước hoặc cộng đồng dân cư, cũng như trong trường hợp mở rộng đường giao thông.
2.1. Hiến đất có giấy chứng nhận đất
Bước 1: Người sử dụng đất phải nộp văn bản tặng cho quyền sử dụng đất hoặc biên bản họp giữa đại diện các thôn, ấp, làng, bản, buôn, bom, phum, sóc, tổ dân phố, điểm dân cư với người sử dụng đất liên quan đến việc tặng cho quyền sử dụng đất. Đồng thời, người dân cần nộp bản gốc giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã được cấp cho Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất. Trong trường hợp có biên bản họp giữa Ủy ban nhân dân cấp xã và người sử dụng đất về việc tặng cho quyền sử dụng đất, người dân chỉ cần nộp bản gốc giấy chứng nhận.
Bước 2: Sau khi nhận được các tài liệu cần thiết, Ủy ban nhân dân cấp xã sẽ tiến hành chuyển văn bản về việc tặng cho quyền sử dụng đất cùng với giấy chứng nhận đã cấp đến Văn phòng đăng ký đất đai để tiến hành các bước tiếp theo trong quy trình.
Bước 3: Tại Văn phòng đăng ký đất đai, các nhân viên sẽ thực hiện việc đo đạc và chỉnh lý bản đồ địa chính, hoặc trích đo bản đồ địa chính để xác nhận những thay đổi liên quan đến quyền sử dụng đất. Nếu việc tặng cho liên quan đến một phần diện tích của thửa đất, Văn phòng sẽ xác nhận thay đổi vào giấy chứng nhận đã cấp hoặc cấp mới giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất. Trong trường hợp người sử dụng đất quyết định tặng cho toàn bộ diện tích đã được cấp giấy chứng nhận, giấy chứng nhận này sẽ được thu hồi để quản lý theo quy định pháp luật.
Bước 4: Cuối cùng, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất sẽ được trao cho người được tặng hoặc chuyển đến Ủy ban nhân dân cấp xã để tổ chức lễ trao giấy chứng nhận cho người nhận. Quá trình này không chỉ thể hiện sự minh bạch và hợp pháp trong việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất mà còn góp phần nâng cao ý thức trách nhiệm của cộng đồng trong việc tham gia vào các hoạt động phát triển hạ tầng giao thông, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển bền vững của địa phương.
2.2. Đất chưa được cấp giấy chứng nhận đất
Bước 1: Người sử dụng đất nộp văn bản tặng cho quyền sử dụng đất hoặc biên bản họp giữa đại diện cộng đồng với người sử dụng đất đến Ủy ban nhân dân cấp xã. Nếu có biên bản họp giữa Ủy ban nhân dân xã và người sử dụng đất, không cần nộp thêm giấy tờ.
Bước 2: Ủy ban nhân dân cấp xã chuyển văn bản tặng cho quyền sử dụng đất đến cơ quan quản lý đất đai cấp huyện.
Bước 3: Cơ quan quản lý đất đai cấp huyện thực hiện đo đạc và chỉnh lý bản đồ địa chính hoặc trích đo bản đồ địa chính của thửa đất.
Bước 4: Nếu còn diện tích thửa đất, người sử dụng đất và chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất thực hiện thủ tục đăng ký theo quy định tại Nghị định 101/2024/NĐ-CP.
Quá trình này không chỉ giúp người sử dụng đất chính thức hóa quyền sử dụng mà còn đảm bảo quyền lợi hợp pháp trong việc quản lý và sử dụng đất đai. Việc tuân thủ các bước trên sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc hiến đất.
Thủ tục hiến đất làm đường giao thông
3. Các chi phí thực hiện thủ tục hiến đất làm đường giao thông do ai chi trả
Thủ tục hiến đất làm đường giao thông được quy định rõ tại khoản 3 điều 135 về nguyên tắc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất
3. Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất chỉ được cấp sau khi người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất hoàn thành nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật.
Trường hợp người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất không thuộc đối tượng phải thực hiện nghĩa vụ tài chính hoặc được miễn, được ghi nợ nghĩa vụ tài chính thì giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất được cấp sau khi cơ quan có thẩm quyền xác định không phải thực hiện nghĩa vụ tài chính hoặc được miễn, được ghi nợ nghĩa vụ tài chính; trường hợp thuê đất trả tiền thuê đất hằng năm thì giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất được cấp sau khi cơ quan có thẩm quyền ban hành quyết định cho thuê đất, ký hợp đồng thuê đất.
Trường hợp người sử dụng đất tặng cho quyền sử dụng đất cho Nhà nước hoặc tặng cho quyền sử dụng đất cho cộng đồng dân cư để xây dựng các công trình phục vụ lợi ích chung của cộng đồng hoặc mở rộng đường giao thông theo quy hoạch hoặc tặng cho quyền sử dụng đất để làm nhà tình nghĩa, nhà tình thương, nhà đại đoàn kết gắn liền với đất theo quy định của pháp luật thì Nhà nước có trách nhiệm bố trí kinh phí thực hiện việc đo đạc, chỉnh lý, cập nhật hồ sơ địa chính và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho người sử dụng đất theo quy định của Luật này; người sử dụng đất không phải trả chi phí đối với trường hợp này.
Khi làm thủ tục hiến đất làm đường giao thông, quy trình thực hiện sẽ được thực hiện theo các quy định của pháp luật hiện hành. Theo đó, việc đo đạc, chỉnh lý và cập nhật hồ sơ địa chính sẽ được tiến hành để đảm bảo thông tin về quyền sử dụng đất được cập nhật chính xác và đầy đủ. Đặc biệt, kinh phí cho các hoạt động này sẽ do Nhà nước bố trí, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc hiến tặng đất.
Các chi phí thực hiện thủ tục hiến đất làm đường giao thông do ai chi trả
4. Câu hỏi thường gặp
Người hiến đất có quyền lợi gì không?
Người hiến đất có nhiều quyền lợi khi tham gia vào quá trình thủ tục hiến đất làm đường giao thông. Trước hết, họ sẽ được Nhà nước hỗ trợ thông qua các chính sách miễn giảm thuế và kinh phí đo đạc, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Hành động này cũng giúp họ được công nhận là có đóng góp cho sự phát triển của cộng đồng, tạo dựng hình ảnh tích cực trong xã hội. Ngoài ra, việc hiến đất có thể gia tăng giá trị bất động sản xung quanh, đồng thời cải thiện môi trường sống cho bản thân và cộng đồng. Người hiến còn có cơ hội tham gia vào các cuộc thảo luận về dự án phát triển hạ tầng và được bảo vệ quyền lợi hợp pháp nếu thực hiện đúng quy trình.
Thời gian xử lý thủ tục hiến đất làm đường giao thông là bao lâu?
Thời gian xử lý thủ tục hiến đất làm đường giao thông thường kéo dài từ vài tuần đến vài tháng, tùy thuộc vào từng địa phương và quy trình cụ thể. Thời gian này bao gồm các bước như thẩm định, lập biên bản và công chứng. Tính phức tạp của hồ sơ, khối lượng công việc của cơ quan chức năng, và quy định của từng tỉnh, thành phố đều có thể ảnh hưởng đến thời gian xử lý. Để có thông tin chính xác hơn, người dân nên liên hệ trực tiếp với cơ quan quản lý đất đai tại địa phương.
Có cần phải công chứng biên bản hiến đất không?
Có, việc công chứng biên bản hiến đất là cần thiết để đảm bảo tính pháp lý và minh bạch của giao dịch. Công chứng giúp xác nhận sự đồng ý của các bên liên quan, đồng thời bảo vệ quyền lợi của người hiến đất và tránh những tranh chấp có thể xảy ra sau này. Một biên bản hiến đất đã được công chứng sẽ có giá trị pháp lý cao hơn, tạo cơ sở vững chắc cho việc xử lý các thủ tục tiếp theo liên quan đến quyền sử dụng đất. Do đó, người hiến đất nên thực hiện công chứng để đảm bảo quyền lợi của mình.
Thủ tục hiến đất làm đường giao thông không chỉ là một hành động mang tính nhân văn mà còn thể hiện trách nhiệm của mỗi cá nhân đối với cộng đồng. Qua việc hiến đất, người dân không chỉ góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống mà còn tạo động lực cho sự phát triển kinh tế địa phương. Tuy nhiên, để quá trình này diễn ra thuận lợi và hiệu quả, việc nắm rõ các quy định pháp luật, cũng như thực hiện đúng các bước trong thủ tục hiến đất là vô cùng quan trọng. Hy vọng rằng những thông tin mà ACC HCM mang đến trong bài viết sẽ giúp người dân hiểu rõ hơn về thủ tục hiến đất, từ đó tham gia tích cực vào việc xây dựng và cải thiện cơ sở hạ tầng giao thông, góp phần tạo nên một xã hội văn minh và phát triển bền vững.
