Lương hưu là một khoản tiền mà người lao động nhận được khi đến tuổi nghỉ hưu, nhằm đảm bảo cuộc sống ổn định sau khi không còn làm việc. Vậy lương hưu là gì? Cách tính lương hưu như thế nào để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người lao động? Trong bài viết này, ACC HCM sẽ cung cấp những thông tin chi tiết giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này.
1. Lương hưu là gì?
Lương hưu là một chế độ bảo hiểm xã hội quan trọng dành cho người lao động khi đã đến tuổi nghỉ hưu hoặc không thể tiếp tục làm việc do lý do sức khỏe. Đây là khoản tiền được chi trả từ quỹ bảo hiểm xã hội để đảm bảo mức sống cho người lao động trong giai đoạn không có thu nhập chính. Lương hưu giúp người lao động duy trì cuộc sống ổn định sau khi kết thúc quá trình lao động, góp phần hỗ trợ trong việc chăm sóc sức khỏe, sinh hoạt và các nhu cầu cá nhân khác.
Lương sẽ được xác định dựa trên nhiều yếu tố, bao gồm thời gian đóng bảo hiểm xã hội và mức đóng bảo hiểm của người lao động trong suốt quá trình làm việc. Để hưởng lương, người lao động phải đảm bảo đủ điều kiện về thời gian tham gia bảo hiểm xã hội, cũng như đạt độ tuổi quy định. Điều này giúp tạo ra một hệ thống bảo vệ tài chính cho người lao động khi họ không còn khả năng lao động.
Một trong những đặc điểm của lương là có thể thay đổi theo thời gian. Khi mức lương bình quân của xã hội thay đổi, mức lương hưu cũng có thể được điều chỉnh để phù hợp với tình hình thực tế. Các cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ xem xét điều chỉnh lương hưu hàng năm để đảm bảo mức sống của người hưởng lương hưu không bị giảm sút, đồng thời phù hợp với mức sống chung của xã hội.
Việc điều chỉnh này giúp lương giữ vững giá trị theo thời gian, đảm bảo người lao động vẫn có thể duy trì cuộc sống ổn định dù đã nghỉ hưu lâu dài.
>>> Bạn có thể đọc thêm bài viết về: Bảng lương giáo viên THPT từ ngày 01/07/2024
2. Cách tính lương hưu
Lương hưu không chỉ đơn giản là một khoản tiền mà người lao động nhận được khi nghỉ hưu, mà nó còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như thời gian đóng bảo hiểm, mức đóng bảo hiểm xã hội và mức lương bình quân trong suốt quá trình làm việc. Căn cứ tại Điều 2 Nghị định 75/2024/NĐ-CP từ ngày 01 tháng 7 năm 2024, điều chỉnh tăng thêm 15% trên mức lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hằng tháng của tháng 6 năm 2024 đối với các đối tượng sau:
Cán bộ, công chức, công nhân, viên chức và người lao động (kể cả người có thời gian tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, người nghỉ từ quỹ bảo hiểm xã hội nông dân Nghệ An chuyển sang; quân nhân, công an nhân dân và người làm công tác cơ yếu đang hưởng lương hưu hằng tháng.
Cán bộ xã, phường, thị trấn theo quy định của pháp luật.
Người đang hưởng trợ cấp mất sức lao động hằng tháng theo quy định của pháp luật; người đang hưởng trợ cấp hằng tháng theo quy định; công nhân cao su đang hưởng trợ cấp hằng tháng.
Cán bộ xã, phường, thị trấn đang hưởng trợ cấp hằng tháng.
Quân nhân đang hưởng chế độ trợ cấp hằng tháng.
Công an nhân dân đang hưởng trợ cấp hằng tháng.
Quân nhân, công an nhân dân, người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân, công an nhân dân đang hưởng trợ cấp hằng tháng.
Người đang hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng.
Người đang hưởng trợ cấp tuất hàng tháng trước ngày 01 tháng 01 năm 1995.
Theo đó, cách tính lương hưu năm 2024 khi tăng lương hưu từ ngày 01/7 lương hằng tháng các đối tượng nêu trên theo công thức như sau:
|
Mức lương hưu từ tháng 7/2024 = Mức lương hưu hằng tháng của tháng 6/2024 x 1,15 |
Trong đó, căn cứ tại Điều 7 Nghị định 115/2015/ NĐ-CP quy định Mức lương hưu hằng tháng tại Điều 56 của Luật Bảo hiểm xã hội được quy định như sau:
Mức lương hưu hằng tháng của người lao động được tính bằng tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng nhân với mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.
Theo đó, mức lương hằng tháng được tính theo công thức:
|
Mức lương hưu hằng tháng = Tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng x Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH. |
Ngoài ra, nhóm đối tượng nghỉ hưởng lương, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng trước năm 1995, sau khi thực hiện điều chỉnh tăng 15% lương hưu theo quy định trên có mức lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng dưới 3.500.000 đồng/tháng thì tiếp tục được điều chỉnh tăng thêm như sau:
- Tăng thêm 300.000 đồng/người/tháng đối với những người có mức hưởng dưới 3.200.000 đồng/người/tháng;
- Tăng lên bằng 3.500.000 đồng/người/tháng đối với những người có mức hưởng từ 3.200.000 đồng/người/tháng đến dưới 3.500.000 đồng/người/tháng.
Một số yếu tố khác cũng có thể làm ảnh hưởng đến mức lương mà người lao động nhận được:
- Thời gian đóng bảo hiểm: Mỗi năm đóng bảo hiểm sẽ tăng tỷ lệ lương hưu thêm 2%. Nếu thời gian tham gia bảo hiểm ít hơn 20 năm, lương hưu sẽ không đạt mức tối đa.
- Mức lương bình quân đóng bảo hiểm: Nếu bạn có mức lương cao hơn trong suốt quá trình làm việc, mức lương hưu của bạn sẽ được tính theo mức cao hơn, và ngược lại.
- Các khoản phụ cấp, trợ cấp: Các khoản tiền ngoài lương chính (phụ cấp, trợ cấp) cũng có thể được tính vào mức bình quân lương, từ đó ảnh hưởng đến số tiền lương hưu hàng tháng.
Việc tính lương hưu không đơn giản và cần phải dựa vào nhiều yếu tố khác nhau như thời gian tham gia bảo hiểm xã hội, mức lương bình quân và các quy định khác của hệ thống bảo hiểm xã hội.
>>> Bạn có thể đọc thêm bài viết về: Lương đại tá quân đội về hưu là bao nhiêu?
3. Tăng lương tối thiểu vùng thì lương lưu có tăng hay không?
Lương hưu là khoản tiền mà người lao động nhận được khi nghỉ hưu, được tính dựa trên mức đóng bảo hiểm xã hội trong suốt quá trình lao động. Theo hội đồng Tiền lương quốc gia đã chốt mức tăng lương tối thiểu vùng là 6% từ ngày 01/7/2024. Theo đó, từ ngày 01/7/2024, mức lương tối thiểu vùng sẽ tăng lên như sau:
| Vùng | Mức lương tối thiểu tháng (Đơn vị: đồng/tháng) | Mức lương tối thiểu giờ
(Đơn vị: đồng/giờ) |
| Vùng I | 4.960.000 (tăng 280.000) | 23.800 (tăng 1300) |
| Vùng II | 4.410.000 (tăng 250.000) | 21.200 (tăng 1200) |
| Vùng III | 3.860.000 (tăng 220.000) | 18.600 (tăng 1100) |
| Vùng IV | 3.550.000 (tăng 200.000) | 16.600 (tăng 1000) |
Theo đó, lương hưu được tính theo số năm đóng bảo hiểm xã hội và tiền lương đóng bảo hiểm xã hội hằng tháng.
Do vậy, nếu tăng mức lương tối thiểu vùng thì lương của người lao động cũng có thể tăng. Đồng thời sẽ làm tăng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội của người lao động. Từ đó kéo theo việc tăng lương hưu hằng tháng.
Như vậy, từ ngày 01/7/2024, khi tăng lương tối thiểu vùng, người tham gia BHXH cũng sẽ được tăng lương nếu nghỉ hưu sau thời điểm này.
Việc tăng lương tối thiểu vùng không trực tiếp làm tăng lương hưu của người lao động đã nghỉ hưu, nhưng nó có thể tác động gián tiếp đến mức lương của những người lao động hiện tại qua việc tăng bình quân tiền lương đóng bảo hiểm xã hội.
>>> Bạn có thể đọc thêm bài viết về: Hướng dẫn cách tính lương hưu ngành độc hại
4. Câu hỏi thường gặp
Có thể rút lương một lần khi nghỉ hưu không?
Không, lương không thể rút một lần khi nghỉ hưu. Lương hưu là một khoản tiền được chi trả hàng tháng cho người lao động đã đủ điều kiện nghỉ hưu, nhằm đảm bảo ổn định tài chính trong suốt thời gian còn lại của cuộc đời. Tuy nhiên, người lao động có thể nhận một khoản trợ cấp một lần nếu họ không đủ điều kiện nhận lương hoặc quyết định không nhận lương hưu do các lý do khác.
Lương có bị giảm sau khi nghỉ hưu không?
Lương hưu không bị giảm trong suốt thời gian người lao động hưởng chế độ hưu trí, miễn là không có sự thay đổi về quy định pháp luật. Tuy nhiên, nếu có sự thay đổi trong hệ thống tính toán bảo hiểm xã hội, mức lương có thể điều chỉnh theo các quy định mới. Ngoài ra, lương sẽ được điều chỉnh theo tỷ lệ lạm phát hoặc mức sống nếu có quy định của Nhà nước.
Nếu tôi muốn tiếp tục làm việc sau khi nhận lương thì có được không?
Có, bạn vẫn có thể tiếp tục làm việc sau khi nhận lương. Việc nhận lương không ảnh hưởng đến quyền làm việc của bạn. Tuy nhiên, nếu bạn tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội, bạn sẽ không phải đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc nữa, mà có thể tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện nếu muốn tăng cường các khoản quyền lợi bảo hiểm cho bản thân.
Bài viết “Lương hưu là gì? Cách tính lương hưu” giúp bạn hiểu rõ về khái niệm và phương pháp tính lương, một vấn đề quan trọng đối với người lao động trong quá trình chuẩn bị cho cuộc sống sau khi nghỉ hưu. Nếu bạn cần thêm thông tin chi tiết hãy tham khảo các bài viết chuyên sâu từ ACC HCM để được giải đáp thắc mắc một cách đầy đủ.
