Hà Nội tăng gấp đôi mức phạt vi phạm đất đai: siết chặt quản lý trong thời điểm chuyển tiếp hành chính

Tại kỳ họp thứ 22, HĐND TP Hà Nội khóa XVI đã thông qua Nghị quyết quy định mức xử phạt đối với một số hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai, với mức tiền phạt tăng gấp đôi so với quy định chung của Chính phủ. Đây là một bước đi mạnh nhằm siết chặt kỷ cương, xử lý các vi phạm phát sinh trong bối cảnh đô thị hóa diễn ra nhanh và việc sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp xã đang đến giai đoạn chuyển tiếp.

Mức phạt tăng gấp đôi nhưng không vượt khung luật định

Theo Nghị quyết, mức tiền phạt áp dụng trên địa bàn TP Hà Nội đối với các hành vi vi phạm đất đai sẽ bằng hai lần mức phạt quy định tại Nghị định số 123/2024/NĐ-CP, nhưng không vượt quá giới hạn tối đa được quy định tại Luật Xử lý vi phạm hành chính. Cơ chế này được áp dụng với 71 hành vi vi phạm trong lĩnh vực đất đai, chủ yếu quy định từ Điều 8 đến Điều 29 của Nghị định 123.

Mức phạt này áp dụng với cá nhân vi phạm; riêng tổ chức vi phạm sẽ bị xử phạt gấp 4 lần so với mức phạt cá nhân theo Nghị định 123, do đã nhân đôi theo nghị định và tiếp tục nhân đôi theo quy định riêng cho tổ chức.

Ngăn chặn vi phạm trong thời kỳ “nhạy cảm”

Theo bà Hoàng Thị Thúy Hằng – Phó Trưởng ban Pháp chế HĐND TP, từ nay đến ngày 1.7.2025 – thời điểm chính thức vận hành tổ chức hành chính mới sau sắp xếp – là giai đoạn dễ xảy ra buông lỏng quản lý. Đây có thể là thời cơ để các tổ chức, cá nhân lợi dụng xây dựng trái phép, lấn chiếm đất, đặc biệt tại các khu vực chưa có sự ổn định về bộ máy.

Thực tế, từ đầu năm đến nay, Hà Nội đã ghi nhận một số vụ vi phạm đáng chú ý như: đổ đất, xây tường lấn chiếm khu đất quy hoạch Đại học Quốc gia tại Thạch Hòa (Thạch Thất); xây dựng trái phép sân pickleball trên đất công ở Phúc Lợi (Long Biên) hay lấn chiếm đất nông nghiệp tại Mễ Trì (Nam Từ Liêm)… Dù đã được xử lý, nhưng cho thấy tính cấp bách trong việc siết chặt kiểm soát.

Chủ động quản lý đất đai theo mô hình “hệ sinh thái”

Ông Duy Hoàng Dương – Trưởng ban Pháp chế HĐND TP – nhấn mạnh, Hà Nội đang từng bước hình thành một “hệ sinh thái quản lý đất đai” đồng bộ, đặt trách nhiệm rõ ràng cho các sở, ngành và địa phương. Việc nâng mức phạt không chỉ mang tính răn đe nhất thời mà còn là giải pháp căn cơ để kiểm soát tình trạng vi phạm kéo dài, gây hậu quả khó khắc phục.

Từ phía cơ quan chuyên môn, ông Nguyễn Xuân Đại – Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội – cho biết, Sở sẽ tham mưu UBND TP xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện Nghị quyết, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền, thanh tra và giám sát, nhất là trong giai đoạn chuẩn bị sáp nhập đơn vị hành chính.

Luật thủ đô 2024 tạo nền tảng chủ động

Nghị quyết mới được ban hành dựa trên căn cứ Điều 33 của Luật Thủ đô 2024, cho phép Hà Nội có cơ chế đặc thù trong việc bảo đảm trật tự, an toàn xã hội. Việc cụ thể hóa bằng mức phạt tăng gấp đôi cho thấy sự chủ động và quyết liệt của chính quyền Hà Nội trong việc bảo vệ tài nguyên đất, tránh tình trạng “mạnh ai nấy làm” gây bất ổn trong quy hoạch và phát triển đô thị.

Theo các chuyên gia, nếu được triển khai đồng bộ, Nghị quyết sẽ không dừng lại ở việc xử lý vi phạm, mà từng bước thiết lập lại trật tự sử dụng đất, đảm bảo kỷ cương và góp phần vào chiến lược phát triển bền vững của Thủ đô.