Khi ký kết hợp đồng cho thuê đất, nhiều người thắc mắc “Hợp đồng cho thuê đất có cần công chứng không?“. Việc công chứng có ảnh hưởng đến tính pháp lý của hợp đồng và bảo vệ quyền lợi các bên không? Bài viết này của ACC HCM sẽ giúp bạn giải đáp câu hỏi này một cách rõ ràng và chi tiết.
Khi tham gia vào các giao dịch liên quan đến bất động sản, đặc biệt là hợp đồng cho thuê đất, nhiều người thường đặt ra câu hỏi về tính cần thiết của việc công chứng. Căn cứ theo điểm b khoản 3 Điều 27 Luật đất đai 2024 quy định về việc công chứng, chứng thực hợp đồng, văn bản thực hiện các quyền của người sử dụng đất được thực hiện như sau:
Hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất phải được công chứng hoặc chứng thực, trừ trường hợp quy định tại điểm b khoản này;
Hợp đồng cho thuê, cho thuê lại quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất, hợp đồng chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp; hợp đồng chuyển nhượng, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất, tài sản gắn liền với đất mà một bên hoặc các bên tham gia giao dịch là tổ chức hoạt động kinh doanh bất động sản được công chứng hoặc chứng thực theo yêu cầu của các bên;
Văn bản về thừa kế quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất được công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật về dân sự;
Việc công chứng, chứng thực thực hiện theo quy định của pháp luật về công chứng, chứng thực.
Theo đó, pháp luật không bắt buộc hợp đồng cho thuê lại quyền sử dụng đất phải thực hiện công chứng mà chỉ được công chứng theo yêu cầu của các bên.Tuy nhiên, các giao dịch liên quan đến bất động sản thường phức tạp và xảy ra tranh chấp, vậy nên các bên nên thực hiện công chứng đối với hợp đồng cho thuê lại quyền sử dụng đất để đảm bảo giá trị pháp lý và lợi ích của các bên, như là:
Tăng cường tính pháp lý: Công chứng giúp xác thực tính hợp pháp của hợp đồng, làm tăng độ tin cậy trong các giao dịch.
Bảo vệ quyền lợi: Khi hợp đồng được công chứng, quyền lợi của các bên sẽ được bảo vệ tốt hơn, đặc biệt trong trường hợp xảy ra tranh chấp.
Giảm thiểu rủi ro: Công chứng có thể giảm thiểu rủi ro trong việc giả mạo chữ ký hoặc nội dung hợp đồng, từ đó bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên.
Dễ dàng thực hiện các thủ tục liên quan: Trong trường hợp cần thực hiện các thủ tục pháp lý liên quan đến tài sản, hợp đồng đã được công chứng sẽ được chấp nhận nhanh chóng hơn.
Hồ sơ công chứng hợp đồng cho thuê đất bao gồm các giấy tờ và tài liệu cần thiết để hợp đồng cho thuê đất được công nhận và có giá trị pháp lý. Hồ sơ công chứng hợp đồng cho thuê đất bao gồm:
Hợp đồng cho thuê đất: Đây là văn bản chính, ghi rõ các thỏa thuận giữa bên cho thuê và bên thuê, bao gồm các điều khoản về diện tích, thời gian thuê, giá thuê, phương thức thanh toán, quyền và nghĩa vụ của các bên.
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (Sổ đỏ): Bên cho thuê cần cung cấp bản sao hợp lệ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để chứng minh quyền sở hữu đất hợp pháp và quyền cho thuê đất của mình.
Giấy tờ tùy thân của các bên: Các bên ký hợp đồng (cả bên cho thuê và bên thuê) cần cung cấp các giấy tờ tùy thân như Chứng minh nhân dân (CMND) hoặc Căn cước công dân (CCCD), hoặc Hộ chiếu đối với người nước ngoài.
Giấy tờ pháp lý khác (nếu có): Trong trường hợp đất là tài sản chung hoặc thuộc quyền sở hữu của tổ chức, công ty, hoặc có các hạn chế về quyền sử dụng, các bên có thể cần bổ sung các giấy tờ pháp lý khác như Giấy ủy quyền, quyết định của cơ quan có thẩm quyền.
Giấy tờ chứng minh mục đích sử dụng đất (nếu có yêu cầu): Nếu hợp đồng cho thuê đất liên quan đến việc sử dụng đất vào mục đích đặc biệt (chẳng hạn kinh doanh, xây dựng), có thể cần bổ sung các giấy tờ chứng minh mục đích sử dụng hợp pháp.
Biên bản thỏa thuận (nếu có): Trong trường hợp các bên đã thỏa thuận trước về các điều khoản mà không lập thành văn bản chính thức, có thể cần biên bản thỏa thuận để làm căn cứ pháp lý.
3. Quy trình công chứng hợp đồng cho thuê đất
Về quy trình công chứng hợp đồng cho thuê đất và giao dịch được soạn thảo nhằm đảm bảo tính chính xác và hợp pháp sẽ gồm các bước sau đây:
Bước 1: Chuẩn bị tài liệu cần thiết
Trước khi đến văn phòng công chứng, các bên cần chuẩn bị đầy đủ tài liệu liên quan. Các tài liệu thường cần bao gồm: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của bên cho thuê; Chứng minh nhân dân hoặc hộ chiếu của các bên tham gia hợp đồng; Hợp đồng cho thuê đất đã được soạn thảo: Hợp đồng cần ghi rõ các điều khoản, quyền lợi, nghĩa vụ của các bên để đảm bảo tính minh bạch.
Bước 2: Lập hợp đồng thuê đất
Hợp đồng cần được soạn thảo theo quy định của pháp luật và phải có các nội dung cơ bản như thông tin của bên cho thuê và bên thuê (họ tên, địa chỉ, giấy tờ tùy thân), diện tích, địa điểm đất cho thuê,thời gian thuê và giá thuê, quyền và nghĩa vụ của các bên, điều kiện chấm dứt hợp đồng.
Bước 3: Công chứng tại văn phòng công chứng
Tại văn phòng công chứng, các bên sẽ cần thực hiện các bước sau: nộp hồ sơ, ký kết hợp đồng, công chứng viên xác minh
Bước 4: Nhận hợp đồng đã được công chứng
Sau khi hoàn tất quá trình công chứng, các bên sẽ nhận được bản hợp đồng thuê đất đã được công chứng. Nên lưu giữ bản công chứng cẩn thận, vì đây sẽ là chứng cứ quan trọng trong trường hợp có tranh chấp xảy ra trong tương lai.
Bước 5: Thực hiện các nghĩa vụ theo hợp đồng
Các bên cần thực hiện các nghĩa vụ theo hợp đồng như thanh toán tiền thuê, bàn giao mặt bằng, thực hiện các điều khoản khác đã thỏa thuận. Việc thực hiện đúng nghĩa vụ sẽ giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mỗi bên và giảm thiểu rủi ro trong quá trình thuê đất.
4. Hợp đồng cho thuê đất có hiệu lực khi nào?
Thời điểm có hiệu lực theo quy định: theo quy định của pháp luật, hợp đồng cho thuê đất thường có hiệu lực ngay sau khi được ký kết, trừ khi các bên có thỏa thuận khác. Điều này có nghĩa là, ngay khi các bên đạt được sự đồng thuận về nội dung hợp đồng và thực hiện ký kết, hợp đồng sẽ chính thức có hiệu lực.
Tuy nhiên, một số yếu tố cần xem xét có thể ảnh hưởng đến thời điểm này: Sự đồng ý của các bên và những thỏa thuận cụ thể hoặc điều kiện hiệu lực hợp đồng.
Điều kiện hiệu lực hợp đồng: Để hợp đồng cho thuê đất có hiệu lực, không chỉ cần có sự ký kết mà còn phải đảm bảo một số điều kiện cơ bản theo quy định của pháp luật, cụ thể là:
Chủ thể hợp đồng: Các bên tham gia hợp đồng phải có đầy đủ năng lực hành vi dân sự. Điều này có nghĩa là họ phải đủ tuổi, đủ khả năng để thực hiện quyền và nghĩa vụ trong giao dịch.
Đối tượng hợp đồng: Đối tượng của hợp đồng (đất cho thuê) phải rõ ràng, không vi phạm pháp luật và có thể thực hiện. Điều này có thể bao gồm việc đất không bị tranh chấp, không nằm trong khu vực bị cấm cho thuê theo quy định của pháp luật.
Mục đích hợp pháp: Hợp đồng cho thuê đất phải có mục đích hợp pháp, không trái với quy định của pháp luật. Nếu mục đích của hợp đồng là vi phạm pháp luật, hợp đồng sẽ không có hiệu lực.
Có thể chấm dứt hợp đồng thuê đất trước thời hạn không?
Có, các bên có thể thỏa thuận chấm dứt hợp đồng thuê đất trước thời hạn nếu có lý do chính đáng. Tuy nhiên, để đảm bảo quyền lợi, các bên nên quy định rõ ràng trong hợp đồng về điều kiện và thủ tục chấm dứt hợp đồng trước hạn. Nếu không có thỏa thuận cụ thể, việc chấm dứt hợp đồng có thể bị xem là vi phạm hợp đồng và dẫn đến tranh chấp.
Hợp đồng cho thuê đất có thể chuyển nhượng cho bên thứ ba không?
Việc chuyển nhượng hợp đồng cho thuê đất cho bên thứ ba phụ thuộc vào quy định trong hợp đồng ban đầu. Nếu hợp đồng không cấm hoặc có điều khoản cho phép việc chuyển nhượng, các bên có thể thực hiện việc này. Tuy nhiên, bên cho thuê cần phải được thông báo và đồng ý về việc chuyển nhượng để tránh các tranh chấp sau này.
Hợp đồng cho thuê đất có cần phải lập thành văn bản không?
Có, theo quy định của pháp luật, hợp đồng cho thuê đất bắt buộc phải được lập thành văn bản. Điều này nhằm đảm bảo tính pháp lý và tạo cơ sở rõ ràng cho việc giải quyết tranh chấp nếu phát sinh. Hợp đồng văn bản cũng giúp các bên có thể sử dụng làm bằng chứng trước pháp luật.
Hy vọng qua bài viết “Hợp đồng cho thuê đất có cần công chứng không?” của ACC HCM, bạn đã tìm được câu trả lời rõ ràng.Để biết thêm thông tin chi tiết và hướng dẫn, bạn có thể tìm đến các dịch vụ pháp lý uy tín như ACC HCM để nhận được sự hỗ trợ toàn diện nhất.
