Khi thực hiện việc chia tài sản theo di chúc, thủ tục tách sổ đỏ là một bước quan trọng để đảm bảo quyền sở hữu được chuyển giao hợp pháp. Trong bài viết này, ACC HCM sẽ hướng dẫn chi tiết thủ tục tách sổ đỏ theo di chúc, từ các bước cần thực hiện đến các tài liệu cần chuẩn bị. Đọc tiếp để nắm rõ cách thức và đảm bảo quyền lợi của mình trong quá trình phân chia tài sản.
Trong quá trình thừa kế tài sản, việc tách thửa đất cũng cần phải tuân thủ các quy định cụ thể của pháp luật, tương tự như các trường hợp tách thửa khác. Điều này đảm bảo rằng quá trình tách thửa diễn ra một cách hợp pháp và đúng quy định. Để hiểu rõ hơn, chúng ta cần xem xét các điều kiện mà thửa đất phải đáp ứng theo quy định của Luật Đất đai 2013 và Thông tư 09/2021/TT-BTNMT.
Đầu tiên, thửa đất là di sản thừa kế phải được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Giấy chứng nhận này là minh chứng cho quyền sở hữu hợp pháp và là cơ sở để thực hiện các thủ tục liên quan đến đất đai. Đây là điều kiện tiên quyết để tiến hành bất kỳ giao dịch nào liên quan đến đất đai, bao gồm cả việc tách thửa khi thừa kế.
Tiếp theo, thửa đất là di sản thừa kế không có tranh chấp. Điều này có nghĩa là tất cả các bên thừa kế phải thống nhất về việc phân chia di sản. Nếu không có di chúc, những người thừa kế cần thỏa thuận phân chia di sản theo pháp luật. Nếu có di chúc, việc chia di sản phải tuân thủ theo nội dung di chúc. Sự đồng thuận này giúp tránh các xung đột pháp lý và đảm bảo quá trình tách thửa diễn ra suôn sẻ.
Ngoài ra, thửa đất là di sản thừa kế không thuộc trường hợp bị kê biên để đảm bảo thi hành án. Điều này có nghĩa là thửa đất không bị ràng buộc bởi bất kỳ quyết định kê biên nào để đảm bảo thi hành án. Đồng thời, thửa đất không bị bất kỳ cơ quan, cá nhân, tổ chức nào khiếu nại, khiếu kiện. Việc này giúp đảm bảo rằng thửa đất không gặp phải các vấn đề pháp lý cản trở quá trình tách thửa.
Thêm vào đó, thửa đất là di sản thừa kế phải còn thời hạn sử dụng đất. Nếu thửa đất đã hết thời hạn sử dụng, nó không thể được tách thửa hay thực hiện các giao dịch liên quan đến đất đai, ngoại trừ một số trường hợp đặc biệt như đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp. Việc này đảm bảo rằng thửa đất vẫn còn giá trị sử dụng và phù hợp với quy hoạch sử dụng đất.
Bên cạnh các điều kiện trên, căn cứ theo quy định tại Điều 75a Nghị định số 43/2014/NĐ-CP, được bổ sung tại khoản 23 Điều 1 Nghị định số 148/2020/NĐ-CP, UBND cấp tỉnh có quyền quy định cụ thể điều kiện tách thửa đất, hợp thửa đất và diện tích tối thiểu được tách thửa. Điều này được thực hiện dựa trên quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch chi tiết xây dựng và điều kiện cụ thể tại địa phương. Mỗi địa phương có thể có những quy định khác nhau tùy thuộc vào điều kiện và tập quán cụ thể.
Ngoài những điều kiện nêu trên, diện tích tối thiểu để được tách thửa cũng được quy định cụ thể tại quyết định của Uỷ ban nhân dân tỉnh. Điều này nhằm đảm bảo rằng việc tách thửa phù hợp với quy hoạch và kế hoạch phát triển của từng địa phương. Diện tích, kích thước tối thiểu được phép tách thửa đất ở tại từng địa phương cũng do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định, đảm bảo phù hợp với điều kiện và quy hoạch của từng khu vực.
Như vậy, để thực hiện các thủ tục tách thửa thừa kế, thửa đất phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện về giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, không có tranh chấp, không bị kê biên, còn thời hạn sử dụng đất và phải tuân theo các quy định về diện tích tối thiểu được phép tách thửa. Điều này đảm bảo rằng việc tách thửa diễn ra một cách hợp pháp, chính xác và phù hợp với quy hoạch của địa phương.
Việc tách sổ đỏ theo di chúc là một quá trình phức tạp, đòi hỏi sự tuân thủ chặt chẽ các quy định pháp luật. Quy trình này không chỉ đảm bảo tính pháp lý mà còn giúp tránh các tranh chấp về sau. Dưới đây là các bước chi tiết để thực hiện thủ tục này.
Bước 1: Xác định quyền thừa kế theo di chúc
Trước hết, khi người sở hữu tài sản qua đời, di chúc là tài liệu pháp lý quan trọng để xác định quyền thừa kế. Di chúc thể hiện ý chí của người đã mất về việc phân chia tài sản của mình. Tuy nhiên, nếu di chúc không hợp lệ hoặc không có di chúc, quyền thừa kế sẽ được xác định theo pháp luật.
Bước 2: Họp mặt các người thừa kế
Khi nhận thông báo về việc mở thừa kế hoặc công bố di chúc, các người thừa kế cần tổ chức cuộc họp để thống nhất cách phân chia di sản. Theo Điều 656 Bộ luật Dân sự 2015, việc thỏa thuận phân chia tài sản thừa kế phải được lập thành văn bản. Cuộc họp này giúp các bên thừa kế đạt được sự đồng thuận và tránh tranh chấp sau này.
Bước 3: Kê khai nhận di sản thừa kế
Sau khi đã thỏa thuận phân chia tài sản, bước tiếp theo là khai nhận di sản thừa kế. Để thực hiện thủ tục này, bạn cần chuẩn bị hồ sơ gồm các tài liệu sau:
Sổ đỏ nhà đất của người để lại di sản, chứng minh quyền sở hữu tài sản.
Di chúc nếu có, thể hiện ý chí phân chia tài sản của người đã mất.
Giấy chứng tử của người để lại di sản, chứng minh người đã mất và xác nhận quyền thừa kế.
Chứng minh nhân dân, hộ khẩu của các người thừa kế hiện còn sống.
Giấy khai sinh, giấy đăng ký kết hôn, và các giấy tờ khác để xác minh mối quan hệ giữa người thừa kế và người đã mất.
Việc phân chia di sản thừa kế cần được công chứng hoặc chứng thực. Văn phòng công chứng sẽ lập và niêm yết thông báo thừa kế, đồng thời công chứng văn bản khai nhận di sản thừa kế. Tất cả những người được hưởng di sản phải có mặt tại văn phòng công chứng khi yêu cầu công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản.
Bước 4: Tiến hành thủ tục tách sổ đỏ
Khi đã hoàn tất thủ tục khai nhận di sản, bạn có thể tiến hành tách sổ đỏ. Hồ sơ và thủ tục tách sổ được quy định tại khoản 11 Điều 9 Thông tư 24/2014/TT-BTNMT và bao gồm các giấy tờ sau:
Đơn đề nghị tách thửa hoặc hợp thửa theo Mẫu số 11/ĐK.
Bản gốc Giấy chứng nhận đã cấp.
Văn bản thỏa thuận phân chia tài sản thừa kế đã được công chứng.
Giấy tờ chứng minh nơi ở hợp pháp của người nhận tài sản như sổ hộ khẩu và căn cước công dân/ chứng minh nhân dân/ hộ chiếu còn hiệu lực.
Giấy chứng tử của người đã mất.
Bước 5: Xử lý trường hợp tranh chấp
Nếu trong quá trình thực hiện thủ tục tách sổ đỏ, các bên không đồng ý với thỏa thuận phân chia di sản, bạn có quyền khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết. Theo Điều 35 và Điều 39 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, vụ việc sẽ được Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có đất tiếp nhận và giải quyết. Hồ sơ khởi kiện cần chuẩn bị bao gồm:
Đơn khởi kiện theo mẫu.
Căn cước công dân hoặc chứng minh nhân dân.
Di chúc, giấy tờ về nhà đất, và giấy tờ chứng minh mối quan hệ giữa người để lại di sản và người thừa kế.
Sau khi nộp hồ sơ, Tòa án sẽ tiến hành xét xử sơ thẩm trong thời gian không quá 04 tháng, và có thể gia hạn thêm 02 tháng đối với vụ án phức tạp (theo Điều 203 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015). Quy trình này đảm bảo việc phân chia tài sản thừa kế được thực hiện công bằng và hợp pháp.
Bước 6: Một số lưu ý trong việc hạn chế phân chia di sản thừa kế
Theo quy định tại Điều 661 của Bộ luật Dân sự năm 2015, có những quy định cụ thể về hạn chế phân chia di sản nhằm bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan trong việc thừa kế. Các quy định này giúp đảm bảo rằng việc phân chia di sản không gây ra những tác động tiêu cực nghiêm trọng đối với đời sống của các thành viên trong gia đình còn sống.
Thời gian đợi trước khi phân chia di sản: Di sản thừa kế sẽ chỉ được phân chia sau một khoảng thời gian nhất định. Thời gian này được quy định dựa trên ý chí của người lập di chúc hoặc theo thỏa thuận của tất cả các thừa kế. Điều này nhằm tạo điều kiện cho các bên liên quan có thời gian để chuẩn bị và cân nhắc về việc phân chia di sản sao cho hợp lý.
Quyền yêu cầu xác định phần di sản: Nếu việc phân chia di sản thừa kế có thể gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của bên vợ chồng còn sống hoặc gia đình, thì bên còn sống có quyền yêu cầu Tòa án xác định phần di sản mà các thừa kế hưởng. Tuy nhiên, việc này phải được thực hiện trong thời gian quy định. Thời hạn này không quá 03 năm, tính từ thời điểm mở thừa kế.
Gia hạn thời gian phân chia di sản: Trong một số trường hợp đặc biệt, nếu bên còn sống chứng minh rằng việc phân chia di sản vẫn tiếp tục gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống gia đình, pháp luật cho phép gia hạn thời gian phân chia di sản một lần nữa. Tuy nhiên, thời gian gia hạn không được vượt quá 03 năm.
Những quy định này nhằm đảm bảo rằng việc phân chia di sản được thực hiện một cách công bằng, hợp lý và không gây tổn hại đến quyền lợi hợp pháp của các thành viên trong gia đình còn sống. Các bên liên quan cần nắm rõ những quy định này để đảm bảo quyền lợi của mình trong quá trình thừa kế và phân chia di sản.
Qua các bước trên, việc tách sổ đỏ theo di chúc có thể được thực hiện một cách đúng đắn và hợp pháp, đảm bảo quyền lợi của tất cả các bên liên quan.
Các bước thực hiện tách sổ đỏ theo di chúc
3. Một số lưu ý trong việc hạn chế phân chia di sản thừa kế
Theo quy định tại Điều 661 của Bộ luật Dân sự năm 2015, pháp luật đặt ra các quy định chi tiết về việc hạn chế phân chia di sản nhằm bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan trong quá trình thừa kế. Những quy định này đảm bảo rằng việc phân chia di sản không gây ra những tác động tiêu cực nghiêm trọng đối với cuộc sống của các thành viên trong gia đình còn sống. Dưới đây là những điều cụ thể về các quy định này.
Thời gian đợi trước khi phân chia di sản
Di sản thừa kế sẽ chỉ được phân chia sau một khoảng thời gian nhất định, điều này được quy định dựa trên ý chí của người lập di chúc hoặc theo thỏa thuận của tất cả các thừa kế. Điều này có nghĩa là việc phân chia di sản không thể được thực hiện ngay lập tức mà cần phải chờ đợi cho đến khi thời gian quy định trôi qua. Quy định này nhằm tạo điều kiện cho các bên liên quan có thời gian để chuẩn bị và cân nhắc kỹ lưỡng về việc phân chia di sản sao cho hợp lý và công bằng.
Quyền yêu cầu xác định phần di sản
Nếu việc phân chia di sản thừa kế có thể gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của người vợ/chồng còn sống hoặc các thành viên trong gia đình, bên còn sống có quyền yêu cầu Tòa án xác định phần di sản mà các thừa kế sẽ được hưởng. Tuy nhiên, việc này phải được thực hiện trong thời gian quy định, không quá 03 năm kể từ thời điểm mở thừa kế. Mục đích của quy định này là nhằm bảo vệ quyền lợi của các thành viên trong gia đình còn sống, tránh những tác động tiêu cực có thể xảy ra do việc phân chia di sản.
Gia hạn thời gian phân chia di sản
Trong một số trường hợp đặc biệt, nếu bên còn sống chứng minh rằng việc phân chia di sản vẫn tiếp tục gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống gia đình, pháp luật cho phép gia hạn thời gian phân chia di sản một lần nữa. Tuy nhiên, thời gian gia hạn không được vượt quá 03 năm. Điều này đảm bảo rằng việc phân chia di sản có thể được trì hoãn để bảo vệ các quyền lợi và điều kiện sống của các thành viên trong gia đình, đồng thời tránh việc phân chia di sản khi chưa có đủ sự chuẩn bị và đồng thuận của các bên liên quan.
Những quy định này trong Bộ luật Dân sự 2015 nhằm đảm bảo rằng việc phân chia di sản được thực hiện một cách công bằng, hợp lý và không gây tổn hại đến quyền lợi hợp pháp của các thành viên trong gia đình còn sống. Các bên liên quan cần nắm rõ những quy định này để đảm bảo quyền lợi của mình trong quá trình thừa kế và phân chia di sản.
Có thể tách sổ đỏ khi di sản còn đang trong tranh chấp không?
Không, không thể tách sổ đỏ khi di sản đang trong tranh chấp. Theo quy định pháp luật, trước khi thực hiện tách thửa, mọi tranh chấp về quyền sử dụng đất phải được giải quyết triệt để. Việc tách sổ đỏ chỉ được thực hiện khi di sản đã được phân chia rõ ràng và không còn tranh chấp giữa các bên liên quan. Điều này nhằm đảm bảo rằng quyền sử dụng đất không bị xung đột pháp lý.
Quy định về diện tích tối thiểu khi tách thửa là như thế nào?
Diện tích tối thiểu khi tách thửa được quy định bởi Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và có thể khác nhau tùy thuộc vào điều kiện cụ thể của từng địa phương. Theo Khoản 31 Điều 2 của Nghị định 01/2017/NĐ-CP, mỗi địa phương có thể quy định diện tích tối thiểu mà một thửa đất cần đáp ứng để được tách thửa. Điều này giúp đảm bảo việc phân lô và sử dụng đất phù hợp với quy hoạch và kế hoạch phát triển của khu vực.
Thời gian để phân chia di sản theo di chúc là bao lâu và có thể gia hạn không?
Thời gian để phân chia di sản theo di chúc không được vượt quá 03 năm kể từ thời điểm mở thừa kế. Tuy nhiên, nếu việc phân chia di sản có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của các thành viên trong gia đình, pháp luật cho phép gia hạn thêm thời gian một lần nữa, tối đa là 03 năm. Điều này nhằm đảm bảo rằng việc phân chia di sản được thực hiện một cách công bằng và hợp lý, đồng thời bảo vệ quyền lợi của các thành viên trong gia đình còn sống.
Trên đây là bài viết của ACC HCM về Thủ tục tách sổ đỏ theo di chúc, nếu quý khách cần hỗ trợ vấn đề pháp lý về đất đai, với sự chuyên nghiệp và tận tận tâm của mình, ACC HCM tin rằng mình sẽ luôn là người đồng hành tốt nhất của quý khách khi giải quyết các vấn đề pháp lý đất đai nói chung và pháp lý về thủ tục tách sổ đỏ theo di chúcnói chung.
