Những điều cần biết về lịch sử huyện Bình Chánh

Huyện Bình Chánh, nằm ở cửa ngõ phía Tây và Tây Nam của Thành phố Hồ Chí Minh, không chỉ nổi tiếng với tốc độ đô thị hóa nhanh chóng mà còn mang trong mình bề dày lịch sử phong phú. Việc tìm hiểu về lịch sử huyện Bình Chánh giúp chúng ta hiểu rõ hơn về quá trình hình thành và phát triển của vùng đất này. Cùng ACC HCM tìm hiểu trong bài viết dưới đây 

1. Vị trí địa lý và đặc điểm tự nhiên của huyện Bình Chánh

Huyện Bình Chánh tọa lạc tại phía Tây và Tây Nam của Thành phố Hồ Chí Minh, với tọa độ địa lý từ 10°27’38” đến 10°52’30” vĩ Bắc và từ 106°27’51” đến 106°42′ kinh Đông. Với diện tích tự nhiên khoảng 25.255,29 ha, chiếm 12% tổng diện tích toàn thành phố, Bình Chánh có vị trí chiến lược khi tiếp giáp với nhiều quận huyện quan trọng:

• Phía Đông giáp Quận 7, Quận 8 và huyện Nhà Bè.
• Phía Tây giáp huyện Đức Hòa, tỉnh Long An.
• Phía Nam giáp huyện Bến Lức và huyện Cần Giuộc, tỉnh Long An.
• Phía Bắc giáp quận Bình Tân và huyện Hóc Môn.

Vị trí này biến Bình Chánh thành cửa ngõ quan trọng, nối liền Thành phố Hồ Chí Minh với các tỉnh miền Tây Nam Bộ thông qua các trục giao thông huyết mạch như Quốc lộ 1A, đường Nguyễn Văn Linh và Quốc lộ 50. Địa hình của huyện chủ yếu là đồng bằng với hệ thống kênh rạch chằng chịt, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thông đường thủy và phát triển nông nghiệp.

2. Những điều cần biết về lịch sử huyện Bình Chánh

2.1. Thời kỳ phong kiến

Trong thời kỳ phong kiến, đặc biệt dưới triều Nguyễn, vùng đất Bình Chánh ngày nay thuộc địa bàn hai huyện Tân Long và Bình Long của phủ Tân Bình, một phần thuộc huyện Phước Lộc của phủ Tân An, tất cả đều thuộc tỉnh Gia Định. Khu vực này được biết đến với đất đai phì nhiêu, thuận lợi cho canh tác nông nghiệp và phát triển các làng nghề truyền thống.

2.2. Thời kỳ Pháp thuộc

Sau khi thực dân Pháp xâm lược và đặt ách đô hộ lên Nam Kỳ, họ tiến hành cải tổ hành chính. Năm 1868, chính quyền thực dân Pháp bãi bỏ các đơn vị hành chính phủ, huyện và chia lại toàn bộ Nam Kỳ thành các hạt thanh tra. Vùng đất Bình Chánh khi đó thuộc quận Trung Quận, tỉnh Chợ Lớn. Đến năm 1930, quận Trung Quận được đổi tên thành quận Gò Đen, nhưng tên gọi Trung Quận vẫn được sử dụng phổ biến.

2.3. Thời kỳ Việt Nam Cộng hòa

Trong giai đoạn này, tỉnh Chợ Lớn được sáp nhập vào tỉnh Gia Định, và quận Bình Chánh được thành lập, lấy tên theo xã Bình Chánh – nơi đặt quận lỵ. Quận Bình Chánh bao gồm nhiều xã và ấp, đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối giao thương giữa Sài Gòn và các tỉnh miền Tây.

2.4. Sau năm 1975 đến nay

Sau ngày thống nhất đất nước năm 1975, quận Bình Chánh được chuyển thành huyện Bình Chánh, trực thuộc Thành phố Hồ Chí Minh. Năm 2003, khi quận Bình Tân được thành lập, một phần diện tích và dân số của huyện Bình Chánh được tách ra để sáp nhập vào quận mới này. Hiện nay, huyện Bình Chánh bao gồm 15 xã và 1 thị trấn, với tốc độ đô thị hóa nhanh chóng và sự gia tăng dân số đáng kể.

3. Những sự kiện quan trọng trong lịch sử huyện Bình Chánh

Trong suốt quá trình hình thành và phát triển, huyện Bình Chánh đã chứng kiến nhiều sự kiện lịch sử quan trọng:

• Kháng chiến chống Pháp và Mỹ: Bình Chánh là địa bàn chiến lược trong cả hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Nhiều trận đánh lớn đã diễn ra trên địa bàn huyện, góp phần vào thắng lợi chung của dân tộc.
• Phong trào đấu tranh của nông dân: Vào những năm 1930, phong trào đấu tranh của nông dân chống lại chế độ thực dân và phong kiến đã diễn ra mạnh mẽ tại Bình Chánh, thể hiện tinh thần yêu nước và khát vọng độc lập của người dân nơi đây.
• Phát triển kinh tế sau đổi mới: Sau năm 1986, cùng với chính sách Đổi Mới của nhà nước, Bình Chánh đã chuyển mình mạnh mẽ, từ một vùng nông thôn thuần nông trở thành khu vực có tốc độ đô thị hóa cao, với nhiều khu công nghiệp và khu đô thị mới được hình thành.

4. Di sản văn hóa và di tích lịch sử huyện Bình Chánh

Bình Chánh hiện lưu giữ nhiều di sản văn hóa và di tích lịch sử có giá trị:

• Đình Bình Trường: Được công nhận là di tích kiến trúc nghệ thuật, đình Bình Trường là nơi thờ cúng và tổ chức các lễ hội truyền thống của người dân địa phương.
• Khu di tích Láng Le – Bàu Cò: Đây là nơi ghi dấu nhiều sự kiện quan trọng trong cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, thể hiện tinh thần đấu tranh kiên cường của quân và dân Bình Chánh.
• Chùa Pháp Bảo: Chùa Pháp Bảo là một trong những ngôi chùa có lịch sử lâu đời tại huyện Bình Chánh, được nhiều Phật tử và du khách tìm đến để chiêm bái và cầu bình an. Với kiến trúc cổ kính cùng không gian thanh tịnh, chùa Pháp Bảo không chỉ là nơi tu tập mà còn là địa điểm văn hóa tâm linh quan trọng của địa phương.

Ngoài ra, huyện Bình Chánh còn có nhiều địa điểm mang giá trị văn hóa và lịch sử đặc sắc như:

• Miếu Bà Ngũ Hành: Một trong những nơi thờ tự quan trọng của người dân Bình Chánh, gắn liền với tín ngưỡng thờ Bà Ngũ Hành – vị thần bảo hộ cho sự sinh sôi và phát triển của đất đai, mùa màng.
• Lăng ông Phạm Văn Hai: Đây là nơi thờ vị anh hùng dân tộc Phạm Văn Hai, một nhân vật có công lớn trong các cuộc khởi nghĩa chống thực dân Pháp.
• Chợ Đệm: Một địa danh không chỉ nổi tiếng với hoạt động giao thương sầm uất từ xưa mà còn gắn liền với những sự kiện lịch sử quan trọng của vùng đất Nam Bộ.

5. Huyện Bình Chánh ngày nay – Quá trình phát triển và đô thị hóa

Từ một vùng đất chủ yếu dựa vào nông nghiệp, ngày nay, huyện Bình Chánh đã có những bước chuyển mình mạnh mẽ với sự xuất hiện của các khu công nghiệp, khu đô thị mới và hệ thống cơ sở hạ tầng hiện đại. Một số yếu tố quan trọng đóng góp vào sự phát triển của huyện bao gồm:

• Sự mở rộng hệ thống giao thông: Các tuyến đường huyết mạch như Nguyễn Văn Linh, Quốc lộ 1A, Quốc lộ 50, đường cao tốc Bến Lức – Long Thành đã giúp kết nối Bình Chánh với trung tâm TP.HCM cũng như các tỉnh miền Tây.
• Sự phát triển của các khu công nghiệp: Huyện Bình Chánh hiện có nhiều khu công nghiệp lớn như KCN Vĩnh Lộc, KCN Tân Tạo mở rộng, KCN Lê Minh Xuân, thu hút nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước.
• Tốc độ đô thị hóa nhanh chóng: Với sự phát triển mạnh mẽ, nhiều khu dân cư hiện đại, trung tâm thương mại và khu đô thị đã được xây dựng tại Bình Chánh, tạo điều kiện thuận lợi cho đời sống người dân. 

Lịch sử huyện Bình Chánh gắn liền với nhiều sự kiện quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển của TP.HCM. Vùng đất này không chỉ mang giá trị lịch sử sâu sắc mà còn đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế – xã hội của thành phố. Liên hệ ngay với ACC HCM nếu bạn có thắc mắc về các thủ tục pháp lý để được hỗ trợ nhanh nhất.