Khi nhắc đến việc sử dụng đất công ích, đặc biệt là đất thuộc quyền quản lý của các xã, có rất nhiều quy định pháp luật mà người dân và doanh nghiệp cần nắm rõ. Quy định về cho thuê đất công ích của xã là một trong những vấn đề quan trọng được quan tâm hàng đầu, bởi việc sử dụng đúng mục đích và tuân thủ các điều khoản pháp lý sẽ giúp đảm bảo quyền lợi của cả bên thuê lẫn xã hội. Trong bài viết này, ACC HCM sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn chi tiết quy định về cho thuê đất công ích của xã, giúp bạn nắm vững những quy định cần thiết.
1. Thế nào là đất công ích?
Theo khoản 1 Điều 179 Luật Đất đai 2024, đất công ích là quỹ đất nông nghiệp được sử dụng cho mục đích công ích tại các địa phương. Quỹ đất này đã được lập và quản lý theo quy định của pháp luật qua các thời kỳ và sẽ tiếp tục được duy trì để phục vụ nhu cầu chung của cộng đồng. Đất công ích có thể bao gồm đất trồng trọt, đất lâm nghiệp hoặc đất chưa sử dụng, và được sử dụng để phát triển các dự án, công trình công cộng như làm đường, xây dựng trường học, bệnh viện, công viên hoặc các công trình phúc lợi khác.
Mục tiêu của quỹ đất công ích là đảm bảo nguồn tài nguyên đất đai được quản lý hợp lý, phục vụ lợi ích chung của cộng đồng và xã hội. Ở nhiều địa phương, đất công ích có thể được cho thuê, chuyển giao để phát triển các dự án sản xuất kinh tế nông nghiệp, hỗ trợ đời sống người dân hoặc đầu tư các công trình phúc lợi. Việc sử dụng quỹ đất này phải tuân thủ nghiêm ngặt quy định pháp luật, đảm bảo tính minh bạch và công khai trong quá trình quản lý và phân bổ.
>>> Mời quý khách đọc thêm nội dung bài viết sau: Bảng giá đền bù đất rừng sản xuất
2. Quy định về cho thuê đất công ích của xã
Việc cho thuê đất công ích của xã được quy định rõ ràng trong Luật Đất đai 2024 nhằm đảm bảo sự minh bạch và hiệu quả trong việc quản lý và sử dụng quỹ đất này. Đất công ích, vốn là quỹ đất nông nghiệp được lập ra để phục vụ nhu cầu chung của cộng đồng, được quản lý bởi cơ quan nhà nước và có thể được cho thuê hoặc giao sử dụng thông qua các thủ tục đấu giá. Để hiểu rõ hơn về quy trình và các quy định liên quan, chúng ta cùng xem xét cụ thể từng điều khoản trong Luật Đất đai.
Giao đất và cho thuê đất thông qua đấu giá quyền sử dụng đất
- Theo quy định tại Điều 125 của Luật Đất đai 2024, việc giao đất và cho thuê đất sẽ được thực hiện thông qua đấu giá quyền sử dụng đất trong một số trường hợp nhất định. Cụ thể:
- Nhà nước có thể giao đất có thu tiền sử dụng hoặc cho thuê đất với hình thức trả tiền một lần cho toàn bộ thời gian thuê.
- Những trường hợp này bao gồm các dự án đầu tư sử dụng đất từ quỹ đất công ích hoặc đất được quy định tại Điều 217 của Luật này, trừ một số ngoại lệ theo Điều 124 và Điều 126.
Điều kiện đấu giá quyền sử dụng đất
Việc đấu giá quyền sử dụng đất phải đáp ứng một số điều kiện cơ bản để đảm bảo tính minh bạch và hợp pháp:
- Đất phải đã được thu hồi và hoàn thành bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, hoặc không thuộc diện bồi thường.
- Khu vực dự án cần có kết nối hạ tầng giao thông và đất đó phải nằm trong kế hoạch sử dụng đất hàng năm đã được cấp huyện phê duyệt.
- Đối với dự án nhà ở, phải có quy hoạch chi tiết 1/500 được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
Điều kiện tham gia đấu giá
Để tham gia đấu giá quyền sử dụng đất, các tổ chức và cá nhân cần phải đáp ứng các điều kiện sau:
- Tổ chức: Phải thuộc đối tượng được Nhà nước giao đất hoặc cho thuê đất theo Điều 119 và Điều 120 của Luật. Đồng thời, cần có đủ năng lực và kinh nghiệm trong phát triển dự án cũng như đảm bảo các điều kiện khác về đấu giá tài sản.
- Cá nhân: Cũng phải thuộc đối tượng được Nhà nước giao đất hoặc cho thuê đất và tuân thủ các quy định của pháp luật về đấu giá tài sản.
Trách nhiệm của cơ quan nhà nước
Ủy ban nhân dân các cấp có vai trò quan trọng trong việc tổ chức và giám sát các hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất:
- Hằng năm, các cơ quan này phải công bố công khai kế hoạch và danh mục các khu đất sẽ đấu giá trên các cổng thông tin điện tử.
- Bên cạnh đó, họ cũng phải lập và thực hiện phương án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trước khi tiến hành đấu giá.
Các trường hợp đấu giá không thành công
Một số trường hợp đấu giá có thể không thành công, ví dụ như:
- Chỉ có một người đăng ký tham gia đấu giá hoặc chỉ có một người trả giá hợp lệ.
- Các trường hợp khác theo quy định của Luật Đấu giá tài sản cũng có thể khiến quá trình đấu giá không thành công.
Như vậy, quá trình cho thuê đất công ích của xã đòi hỏi sự tuân thủ nghiêm ngặt theo các quy định của pháp luật để đảm bảo quyền lợi của nhà nước và các bên tham gia. Các thủ tục và điều kiện liên quan đến đấu giá được đặt ra nhằm tạo sự minh bạch, công khai và hiệu quả trong việc sử dụng đất công ích.
>>> Mời quý khách đọc thêm nội dung bài viết sau: Lưu ý khi sử dụng đất hành lang an toàn giao thông
3. Cơ quan nào có thẩm quyền cho thuê đất công ích của xã?
Theo quy định tại khoản 3 Điều 123 của Luật Đất đai 2024, thẩm quyền cho thuê đất công ích của xã được giao cho Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã. Đây là quy định mang tính chất quan trọng trong việc phân cấp quản lý, nhằm đảm bảo việc sử dụng đất công ích tại địa phương được thực hiện hiệu quả và đúng mục đích. Để hiểu rõ hơn về cơ chế này, chúng ta có thể nhìn nhận từ nhiều khía cạnh khác nhau như loại đất công ích, vai trò của UBND cấp xã và quá trình thực hiện thủ tục cho thuê đất.
“Điều 123. Thẩm quyền giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất
…
- Ủy ban nhân dân cấp xã cho thuê đất thuộc quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích của xã, phường, thị trấn.”
UBND cấp xã, với thẩm quyền được trao theo luật, là cơ quan chính chịu trách nhiệm quản lý, điều hành và ra quyết định cho thuê đất công ích. Thẩm quyền này giúp UBND cấp xã có khả năng chủ động trong việc đáp ứng nhu cầu sử dụng đất công ích, đồng thời giám sát chặt chẽ việc thực hiện đúng mục đích sử dụng đất được giao. Các quyết định này phải dựa trên các nguyên tắc công khai, minh bạch và tuân thủ pháp luật, đồng thời cần có sự tham gia và giám sát của người dân để đảm bảo tính hợp pháp và phù hợp với nhu cầu thực tế.
Như vậy, theo quy định của khoản 3 Điều 123 Luật Đất đai 2024, UBND cấp xã có thẩm quyền quyết định việc cho thuê đất công ích tại địa phương. Việc này không chỉ giúp địa phương quản lý tốt quỹ đất công ích mà còn tạo ra cơ hội để phát triển hạ tầng công cộng và cải thiện đời sống người dân. Tuy nhiên, quá trình này cần phải được thực hiện công khai, minh bạch và tuân thủ các quy định pháp luật để đảm bảo quyền lợi của cộng đồng.
>>> Mời quý khách đọc thêm nội dung bài viết sau: Luật thuế sử dụng đất nông nghiệp được quy định như thế nào?
4. Ủy ban nhân dân xã có được cho thuê đất công ích không?
Theo quy định tại Điều 179 Luật Đất đai 2024, Ủy ban nhân dân cấp xã có thẩm quyền cho thuê đất thuộc quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích của xã, phường, thị trấn.
Theo Điều 179 của Luật Đất đai 2024, quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích đã được lập theo quy định của pháp luật về đất đai qua các thời kỳ sẽ tiếp tục được sử dụng để phục vụ các nhu cầu công ích tại địa phương. Đây là nguồn đất chủ yếu được quản lý bởi Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn và được sử dụng vào những mục đích sau:
- Xây dựng các công trình công cộng: bao gồm văn hóa, thể dục thể thao, vui chơi, giải trí công cộng, y tế, giáo dục, chợ, nghĩa trang và các công trình khác do Ủy ban nhân dân cấp xã đầu tư, quản lý và sử dụng.
- Xây dựng nhà tình nghĩa, nhà tình thương, nhà đại đoàn kết: Đây là các công trình mang tính xã hội, hỗ trợ cho những người khó khăn tại địa phương.
- Bồi thường cho người có đất thu hồi: Quỹ đất công ích còn được sử dụng để bồi thường cho những hộ gia đình có đất bị thu hồi khi xây dựng các công trình công cộng.
Tuy nhiên, không phải tất cả diện tích đất thuộc quỹ đất nông nghiệp công ích đều được sử dụng ngay lập tức cho các mục đích trên. Nếu chưa sử dụng hết, phần diện tích còn lại có thể được cho thuê để cá nhân hoặc hộ gia đình sản xuất nông nghiệp hoặc nuôi trồng thủy sản.
Ủy ban nhân dân cấp xã có thể cho thuê phần diện tích đất chưa sử dụng vào các mục đích công ích nêu trên để cá nhân hoặc hộ gia đình trong địa phương sử dụng sản xuất nông nghiệp hoặc nuôi trồng thủy sản. Tuy nhiên, việc cho thuê này phải tuân theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất, với thời hạn mỗi lần thuê không quá 10 năm. Quy trình đấu giá được thực hiện nhằm đảm bảo tính minh bạch và công khai, giúp đất công được sử dụng hiệu quả.
Như vậy, việc Ủy ban nhân dân cấp xã cho thuê đất công ích là hoàn toàn hợp pháp khi tuân theo các quy định của Luật Đất đai và đấu giá tài sản. Điều này không chỉ giúp đất đai được sử dụng hiệu quả, mà còn tạo điều kiện cho người dân trong địa phương có thêm đất để sản xuất nông nghiệp, đồng thời thúc đẩy phát triển kinh tế tại cơ sở.
>>> Mời quý khách đọc thêm nội dung bài viết sau: Đất công cộng đơn vị ở là gì?
5. Câu hỏi thường gặp
Đất công ích có được phép chuyển nhượng hoặc tặng cho không?
Đất công ích không được phép chuyển nhượng hoặc tặng cho dưới bất kỳ hình thức nào, vì đây là loại đất thuộc sở hữu của Nhà nước, do Ủy ban nhân dân cấp xã quản lý. Loại đất này chỉ được sử dụng vào các mục đích công cộng, xây dựng nhà tình nghĩa, hoặc tạm thời cho thuê để phục vụ sản xuất nông nghiệp theo quy định của pháp luật. Các quyền sử dụng đất như chuyển nhượng, tặng cho chỉ áp dụng với đất thuộc quyền sở hữu hợp pháp của cá nhân hoặc tổ chức, không phải là đất công ích.
Tiền thu được từ việc cho thuê đất công ích được sử dụng vào đâu?
Toàn bộ tiền thu từ việc cho thuê đất công ích phải được nộp vào ngân sách nhà nước, do Ủy ban nhân dân cấp xã quản lý. Số tiền này được sử dụng để đáp ứng nhu cầu công ích của địa phương, bao gồm việc xây dựng các công trình công cộng như trường học, bệnh viện, chợ, nghĩa trang, cũng như các công trình phúc lợi khác cho xã hội. Điều này giúp đảm bảo việc sử dụng nguồn thu từ đất công ích minh bạch và phục vụ đúng mục đích.
Có thể xây dựng nhà ở trên đất công ích không?
Không, không thể xây dựng nhà ở trên đất công ích. Đất công ích được Nhà nước quy định chỉ để sử dụng cho các mục đích công cộng như xây dựng các công trình văn hóa, thể thao, y tế, giáo dục, hoặc công trình công cộng khác. Nếu đất này chưa được sử dụng vào mục đích công ích, có thể tạm thời cho thuê để sản xuất nông nghiệp nhưng tuyệt đối không được sử dụng để xây dựng nhà ở tư nhân.
Khi nắm rõ quy định về cho thuê đất công ích của xã, người dân và doanh nghiệp có thể dễ dàng thực hiện các thủ tục cần thiết cũng như đảm bảo tuân thủ pháp luật. Các quy định này nhằm quản lý hiệu quả nguồn tài nguyên đất công ích, đồng thời hỗ trợ phát triển kinh tế địa phương. Nếu bạn còn thắc mắc liên quan đến quy định về cho thuê đất công ích của xã hoặc cần hỗ trợ trong các vấn đề pháp lý liên quan, hãy liên hệ với ACC HCM – công ty tư vấn pháp lý uy tín, chuyên nghiệp. Đội ngũ chuyên gia tại ACC HCM luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn với các dịch vụ pháp lý tốt nhất.
>>> Mời quý khách đọc thêm nội dung bài viết sau: Hạn mức công nhận đất ở là bao nhiêu?
