Sổ đỏ là giấy tờ quan trọng xác nhận quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất. Quy định khi sổ đỏ đứng tên 2 người không phải vợ chồng, nhiều vấn đề pháp lý có thể phát sinh liên quan đến quyền lợi và trách nhiệm của các bên. Trong bài viết này, ACC HCM sẽ giúp bạn hiểu rõ các quy định cần biết để đảm bảo quyền lợi trong giao dịch bất động sản.
Quy định khi sổ đỏ đứng tên 2 người không phải vợ chồng
1. 2 người không phải vợ chồng có cùng đứng tên sổ đỏ được không?
Theo quy định của pháp luật, 2 người không phải vợ chồng hoàn toàn có thể cùng đứng tên trên sổ đỏ nếu họ đồng sở hữu hoặc đồng sử dụng mảnh đất đó. Mối quan hệ giữa các bên không bắt buộc phải là vợ chồng mà có thể là bạn bè, anh chị em, hoặc đối tác đầu tư. Điều kiện cần đáp ứng:
Có giấy tờ chứng minh quyền sở hữu chung (hợp đồng mua chung, thừa kế, tặng cho).
Thỏa thuận rõ ràng về quyền và trách nhiệm, bao gồm phần đất sử dụng riêng và chung.
Hoàn thiện hồ sơ đăng ký sổ đỏ theo quy định.
Như vậy, 2 người không phải vợ chồng hoàn toàn có thể cùng đứng tên trên sổ đỏ, miễn là tuân thủ các quy định pháp luật và có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về thủ tục pháp lý.
2. Quy định khi sổ đỏ đứng tên 2 người không phải vợ chồng
Trong các giao dịch bất động sản, việc sổ đỏ đứng tên hai người không phải vợ chồng thường xuyên xảy ra, đặc biệt trong trường hợp bạn bè, anh chị em hoặc đối tác cùng góp vốn mua đất..
2.1. Quy định về đồng sở hữu tài sản theo pháp luật
Theo Bộ luật Dân sự 2015, sổ đỏ có thể đứng tên hai hoặc nhiều người, không phân biệt mối quan hệ hôn nhân hay gia đình. Các bên đồng sở hữu phải xác định rõ:
Hình thức sở hữu: Sở hữu chung hợp nhất (các bên cùng sở hữu toàn bộ tài sản, không chia phần cụ thể) hoặc sở hữu chung theo phần (mỗi người sở hữu một tỷ lệ phần trăm nhất định).
Quyền và nghĩa vụ của các bên: Tất cả các bên đồng sở hữu có quyền sử dụng, chuyển nhượng, thế chấp hoặc tặng cho phần tài sản của mình, nhưng các giao dịch này phải được sự đồng ý của tất cả đồng sở hữu khác.
Việc xác định rõ hình thức sở hữu ngay từ đầu sẽ giúp tránh các tranh chấp phát sinh trong tương lai.
2.2. Hợp đồng thỏa thuận đồng sở hữu
Để đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ rõ ràng giữa các bên, pháp luật khuyến khích lập hợp đồng thỏa thuận đồng sở hữu. Nội dung hợp đồng này nên bao gồm:
Thông tin chi tiết về các bên đồng sở hữu.
Phần tài sản mà mỗi người sở hữu (nếu sở hữu chung theo phần).
Quyền và nghĩa vụ khi sử dụng, khai thác hoặc định đoạt tài sản.
Phương án xử lý trong trường hợp một bên muốn chuyển nhượng phần sở hữu.
Hợp đồng này nên được công chứng để đảm bảo tính pháp lý và được pháp luật bảo vệ trong trường hợp có tranh chấp.
2.3. Quy định về việc chuyển nhượng phần sở hữu
Khi một bên đồng sở hữu muốn chuyển nhượng phần tài sản của mình, các quy định sau cần được tuân thủ:
Ưu tiên mua trước: Các bên đồng sở hữu khác có quyền ưu tiên mua phần tài sản được chuyển nhượng trước khi bán cho người thứ ba.
Thỏa thuận chung: Việc chuyển nhượng phải có sự đồng ý của các bên đồng sở hữu còn lại để đảm bảo không gây ảnh hưởng đến quyền lợi chung.
Nếu không tuân thủ các quy định này, giao dịch có thể bị tuyên vô hiệu.
2.4. Tranh chấp và giải quyết
Trong thực tế, việc đồng sở hữu tài sản giữa hai người không phải vợ chồng dễ dẫn đến mâu thuẫn. Các tranh chấp phổ biến bao gồm:
Bất đồng trong việc sử dụng tài sản.
Mâu thuẫn về tỷ lệ phân chia lợi nhuận hoặc chi phí phát sinh.
Tranh chấp khi một bên tự ý chuyển nhượng phần tài sản của mình.
Pháp luật quy định các tranh chấp này có thể được giải quyết thông qua thương lượng, hòa giải hoặc khởi kiện ra tòa án. Khi khởi kiện, tòa án sẽ căn cứ vào giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và hợp đồng thỏa thuận đồng sở hữu (nếu có) để phân xử.
2.5. Lưu ý khi sổ đỏ đứng tên hai người không phải vợ chồng
Để tránh rủi ro pháp lý, các bên cần lưu ý:
Xác định rõ hình thức đồng sở hữu và lập văn bản thỏa thuận ngay khi mua đất.
Đảm bảo mọi giao dịch liên quan đến tài sản phải có sự đồng thuận của tất cả đồng sở hữu.
Công chứng và lưu trữ đầy đủ các giấy tờ pháp lý để bảo vệ quyền lợi khi xảy ra tranh chấp.
Việc sổ đỏ đứng tên hai người không phải vợ chồng là hoàn toàn hợp pháp nhưng đòi hỏi các bên liên quan cần hiểu rõ quy định để bảo vệ quyền lợi của mình, đồng thời tránh các rủi ro không đáng có trong quá trình sử dụng và quản lý tài sản chung.
3. Những rủi ro khi sổ đỏ đứng tên 2 người không phải vợ chồng
Việc sổ đỏ đứng tên chung hai người không phải vợ chồng tuy phổ biến nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý và thực tế, đặc biệt nếu không có thỏa thuận rõ ràng. Dưới đây là những rủi ro cụ thể cần lưu ý:
Tranh chấp quyền sở hữu: Khi không có văn bản xác định rõ tỷ lệ sở hữu, dễ xảy ra tranh chấp về phần quyền sử dụng đất. Giá trị tài sản tăng theo thời gian càng làm mâu thuẫn trầm trọng hơn.
Khó khăn trong giao dịch: Mọi giao dịch như bán, chuyển nhượng, thế chấp đều cần sự đồng thuận của cả hai. Nếu một bên không đồng ý, giao dịch không thể thực hiện, gây thiệt hại cho các bên.
Rủi ro khi một bên mất khả năng hành động: Nếu một bên mất năng lực hành vi dân sự, mất tích hoặc qua đời, tài sản phải giải quyết theo pháp luật thừa kế, phức tạp hóa quyền lợi của bên còn lại.
Trách nhiệm pháp lý chung: Cả hai phải chịu trách nhiệm liên đới với các nghĩa vụ tài chính, như trả nợ thế chấp. Nếu một bên không thực hiện nghĩa vụ, bên còn lại phải gánh chịu hậu quả.
Phân chia tài sản phức tạp: Khi xảy ra tranh chấp, việc xác định tỷ lệ sở hữu thường khó khăn, dễ dẫn đến kiện tụng kéo dài, tốn kém thời gian và chi phí.
Để tránh rủi ro, các bên cần lập thỏa thuận rõ ràng và tuân thủ quy định pháp luật ngay từ đầu.
Có bắt buộc phải lập hợp đồng thỏa thuận đồng sở hữu khi sổ đỏ đứng tên hai người không phải vợ chồng không? Không bắt buộc phải lập hợp đồng thỏa thuận đồng sở hữu khi sổ đỏ đứng tên hai người không phải vợ chồng. Tuy nhiên, việc lập hợp đồng thỏa thuận là cần thiết để đảm bảo quyền và nghĩa vụ của các bên được ghi nhận rõ ràng, tránh tranh chấp trong quá trình sử dụng hoặc định đoạt tài sản chung. Hợp đồng này đặc biệt quan trọng khi các bên có ý định chia quyền sở hữu hoặc có các kế hoạch sử dụng đất khác nhau.
Trong trường hợp một bên đồng sở hữu qua đời, phần tài sản sẽ được xử lý như thế nào?
Khi một bên đồng sở hữu qua đời, phần tài sản thuộc quyền sở hữu của người đó sẽ được thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật. Nếu có di chúc, tài sản sẽ được phân chia theo nội dung di chúc. Nếu không có di chúc, tài sản sẽ được chia theo quy định của pháp luật về thừa kế, ưu tiên chia đều cho hàng thừa kế thứ nhất (cha, mẹ, vợ/chồng, con). Trong mọi trường hợp, phần tài sản này chỉ có thể được sử dụng hoặc định đoạt sau khi có sự thống nhất từ tất cả đồng sở hữu khác.
Nếu hai bên đồng sở hữu xảy ra tranh chấp, có thể yêu cầu tòa án phân chia tài sản không?
Có, trong trường hợp hai bên đồng sở hữu xảy ra tranh chấp không thể tự giải quyết, họ có thể yêu cầu tòa án phân chia tài sản. Tòa án sẽ căn cứ vào hình thức sở hữu đã được đăng ký trên sổ đỏ (sở hữu chung hợp nhất hoặc sở hữu chung theo phần) để đưa ra quyết định. Nếu là sở hữu chung hợp nhất, tài sản có thể được chia đều. Nếu là sở hữu chung theo phần, tòa án sẽ dựa trên tỷ lệ sở hữu của từng bên để phân chia. Trong một số trường hợp đặc biệt, tài sản có thể được bán đấu giá để chia tiền cho các bên.
Quy định khi sổ đỏ đứng tên 2 người không phải vợ chồng là vấn đề quan trọng cần hiểu rõ để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên. Việc nắm vững các quy định này sẽ giúp tránh rủi ro pháp lý. Để được tư vấn chi tiết và hỗ trợ giải quyết các vấn đề pháp lý, hãy liên hệ với ACC HCM.
