Việc hiểu rõ “Thời hạn sử dụng đất là gì?” rất quan trọng đối với mọi chủ sở hữu đất. Tuy nhiên, không ít người vẫn còn lăn tăn về vấn đề này. Trong bài viết dưới đây, ACC HCM sẽ cung cấp những thông tin cơ bản nhằm giúp bạn hiểu rõ hơn khái niệm trên cũng như các quy định pháp luật có liên quan.
1. Thời hạn sử dụng đất là gì?
Thời hạn sử dụng đất là khoảng thời gian mà người sử dụng đất được pháp luật công nhận và cho phép sử dụng một mảnh đất cụ thể cho một mục đích nhất định. Đây là một yếu tố quan trọng để xác định quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất trong suốt thời gian sử dụng.
Khoản 4 Điều 13 của Luật Đất đai 2024 quy định về thời hạn sử dụng đất đối với các loại đất có thời hạn sử dụng cố định. Theo đó, thời hạn sử dụng đất có thể được xác định theo các mục đích cụ thể như dự án đầu tư, chuyển mục đích sử dụng đất hoặc gia hạn. Thời hạn này có thể là lâu dài hoặc có thời gian cụ thể, tùy thuộc vào loại hình đất, tính chất và mục đích sử dụng đất.
Đất sử dụng ổn định lâu dài
Theo Luật Đất đai 2024, đất sử dụng ổn định lâu dài là loại đất mà người sử dụng đất được cấp quyền sử dụng mà không bị giới hạn về thời gian sử dụng, tức là không có thời hạn cụ thể như các loại đất khác (ví dụ như đất nông nghiệp, đất công nghiệp). Đất này thường bao gồm các loại đất ở, đất xây dựng công trình công cộng, và một số loại đất khác, khi đã được cấp quyền sử dụng lâu dài và không bị thu hồi trừ khi có vi phạm pháp luật hoặc có thay đổi về quy hoạch.
Điều này có nghĩa là khi được cấp quyền sử dụng đất lâu dài, người sử dụng đất không phải lo lắng về việc gia hạn quyền sử dụng sau một thời gian nhất định, miễn là họ không vi phạm các quy định về sử dụng đất. Tuy nhiên, các trường hợp thay đổi mục đích sử dụng đất, quy hoạch hoặc các quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền vẫn có thể ảnh hưởng đến quyền sử dụng đất.
Đất sử dụng có thời hạn
Đất sử dụng có thời hạn là loại đất mà quyền sử dụng đất được cấp cho người sử dụng trong một thời gian nhất định, thay vì sử dụng lâu dài. Thời gian này có thể dao động 50 năm đến 99 năm, tùy vào mục đích sử dụng đất và các yếu tố khác như quy hoạch, chính sách đất đai của nhà nước.
Các loại đất sử dụng có thời hạn bao gồm:
- Đất nông nghiệp: Thường có thời gian sử dụng từ 50 đến 70 năm, tùy vào mục đích sử dụng (ví dụ: đất trồng cây lâu năm, đất trồng cây hàng năm, đất nuôi trồng thủy sản).
- Đất thương mại, dịch vụ, công nghiệp: Thời gian sử dụng có thể từ 50 đến 70 năm tùy vào từng trường hợp, hoặc lâu hơn đối với các dự án có tính chiến lược, quy mô lớn.
- Đất dự án: Các loại đất cho các dự án đầu tư, xây dựng cơ sở hạ tầng cũng có thể có thời hạn sử dụng từ 50 đến 99 năm, tùy theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền.
Khi hết thời gian sử dụng, người sử dụng đất có thể xin gia hạn nếu đáp ứng đủ điều kiện, hoặc nếu không, đất sẽ được thu hồi bởi nhà nước. Việc này nhằm đảm bảo việc sử dụng đất đúng mục đích và hiệu quả, đồng thời tránh tình trạng đất đai bị bỏ hoang hoặc sử dụng sai mục đích.
2. Thời hạn sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất
Thời hạn sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất là một trong những vấn đề quan trọng được quy định tại Luật Đất đai 2024. Việc chuyển mục đích sử dụng đất có thể làm thay đổi thời hạn sử dụng của mảnh đất, và điều này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người sử dụng đất.
Theo quy định, khi chuyển mục đích sử dụng đất, thời hạn sử dụng đất sẽ được xác định lại tùy theo loại đất và mục đích mới mà người sử dụng đất chuyển đến. Cụ thể, nếu chuyển đất từ một loại đất có thời gian sử dụng cố định (như đất nông nghiệp, đất trồng cây hàng năm) sang một loại đất khác, ví dụ như đất phi nông nghiệp, thì thời hạn sử dụng đất sẽ được tính lại từ thời điểm có quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng. Thời gian sử dụng đất mới sẽ được xác định theo quy định của loại đất sau khi chuyển mục đích
Đối với những trường hợp chuyển đổi đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ sang đất sử dụng cho mục đích khác, thời hạn sử dụng đất sẽ được xác định theo thời hạn của loại đất mới mà đất đã được chuyển đến. Điều này cũng tương tự khi chuyển đất trồng cây lâu năm, đất nuôi trồng thủy sản sang các loại đất khác.
Ngoài ra, khi chuyển đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp để thực hiện các dự án đầu tư, thời hạn sử dụng đất cũng được xác định lại theo thời gian của loại đất phi nông nghiệp sau khi chuyển mục đích. Điều này đảm bảo rằng đất được sử dụng đúng mục đích và phù hợp với quy hoạch sử dụng đất của địa phương.
3. Thời hạn sử dụng đất khi nhận chuyển quyền sử dụng đất
Theo quy định của Luật Đất đai 2024, thời hạn sử dụng đất khi nhận chuyển quyền sử dụng đất sẽ phụ thuộc vào loại đất và thời hạn sử dụng của đất mà người chuyển nhượng đang sử dụng. Cụ thể:
Chuyển nhượng quyền sử dụng đất: Khi một cá nhân, tổ chức nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, thời hạn sử dụng đất sẽ được kế thừa từ người chuyển nhượng, trừ khi có sự thay đổi mục đích sử dụng đất hoặc điều chỉnh từ cơ quan nhà nước. Nếu đất chuyển nhượng có thời hạn sử dụng xác định (ví dụ, đất nông nghiệp), người nhận chuyển nhượng sẽ có quyền sử dụng đất trong khoảng thời gian còn lại của thời gian sử dụng đất gốc.
Chuyển nhượng quyền sử dụng đất đối với đất có thời gian sử dụng lâu dài: Nếu đất có quyền sử dụng lâu dài, khi chuyển nhượng, người nhận quyền sử dụng đất sẽ tiếp tục có quyền sử dụng đất theo thời hạn lâu dài, trừ khi có quyết định thu hồi đất từ cơ quan nhà nước hoặc thay đổi trong quy hoạch đất đai
Gia hạn thời gian sử dụng đất: Trong trường hợp người nhận chuyển nhượng muốn gia hạn thêm thời gian sử dụng đất, họ phải thực hiện thủ tục gia hạn quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật tại thời điểm hết hạn sử dụng.
>> Tham khảo thêm: Luật đất đai 2024
4. Có phải gia hạn khi hết hạn sử dụng đất hay không?
Theo Luật Đất đai 2024, khi hết thời hạn sử dụng đất, người sử dụng đất có thể làm thủ tục gia hạn quyền sử dụng đất, nhưng việc gia hạn không phải là tự động và phải đáp ứng các điều kiện nhất định. Điều này tùy thuộc vào loại đất và mục đích sử dụng.
Đất có thời hạn sử dụng: Đối với đất có thời hạn sử dụng như đất nông nghiệp, đất sử dụng cho các mục đích khác, khi hết thời hạn, người sử dụng đất có thể được gia hạn nếu họ vẫn có nhu cầu sử dụng đất và đáp ứng các yêu cầu về quy hoạch sử dụng đất. Quyết định gia hạn sẽ do cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét và quyết định. Nếu không đáp ứng các điều kiện gia hạn, đất sẽ phải trả lại cho nhà nước
Đất sử dụng lâu dài: Đối với những loại đất có thời gian sử dụng lâu dài (như đất ở, đất xây dựng nhà ở), khi hết thời hạn, người sử dụng đất không cần gia hạn vì quyền sử dụng đất đã được cấp lâu dài, và không có thời hạn kết thúc. Tuy nhiên, nếu có sự thay đổi mục đích sử dụng hoặc trong trường hợp quy hoạch có sự điều chỉnh, người sử dụng đất vẫn phải tuân thủ theo các quy định của pháp luật
Do đó, gia hạn chỉ áp dụng cho các loại đất có thời hạn sử dụng nhất định và không tự động xảy ra khi hết hạn. Người sử dụng đất cần chủ động làm thủ tục gia hạn trước khi hết hạn và tuân thủ các quy định của pháp luật liên quan.
5. Câu hỏi thường gặp
Đất sử dụng lâu dài có thể bị thu hồi không?
Có, dù là đất sử dụng lâu dài, nhưng trong một số trường hợp như thay đổi quy hoạch hoặc vi phạm các quy định pháp luật, Nhà nước vẫn có quyền thu hồi đất.
Khi thời hạn sử dụng đất hết, người sử dụng có phải trả lại đất cho Nhà nước không?
Khi hết thời hạn sử dụng đất mà không được gia hạn hoặc không có nhu cầu sử dụng tiếp thì phải trả lại đất cho Nhà nước. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, người sử dụng có thể xin gia hạn nếu đáp ứng đủ điều kiện.
Thời hạn sử dụng đất có thể được điều chỉnh lại sau khi đã được cấp?
Có thể được điều chỉnh lại trong một số trường hợp như thay đổi quy hoạch, mục đích sử dụng đất, hoặc khi có yêu cầu về gia hạn. Người sử dụng đất sẽ phải thực hiện thủ tục theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Hy vọng qua bài viết, ACC HCM đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về vấn đề “thời hạn sử dụng đất là gì?”. Đừng ngần ngại hãy liên hệ với ACC HCM nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết. Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn một cách nhanh chóng và hiệu quả.
