Thủ tục tách sổ đỏ hộ gia đình là một quy trình pháp lý quan trọng khi các thành viên trong gia đình muốn phân chia quyền sử dụng đất hoặc tài sản gắn liền với đất. Việc tách sổ đỏ giúp các bên sở hữu riêng biệt phần đất của mình, đồng thời đảm bảo quyền lợi hợp pháp và tránh tranh chấp trong tương lai. Quy trình này đòi hỏi tuân thủ chặt chẽ các quy định pháp luật, từ việc chuẩn bị hồ sơ đến nộp đơn và thực hiện các bước xác minh cần thiết tại cơ quan chức năng.
1. Hồ sơ cần có để thực hiện thủ tục tách sổ đỏ hộ gia đình
Theo quy định tại Khoản 11 Điều 2 Thông tư 09/2021/TT-BTNMT, khi thực hiện thủ tục tách sổ đỏ hộ gia đình, hồ sơ cần có bao gồm hai loại giấy tờ chính:
Đơn đề nghị tách thửa hoặc hợp thửa
Đây là văn bản quan trọng mà người có nhu cầu tách sổ đỏ phải nộp. Đơn này phải được lập theo Mẫu số 11/ĐK quy định trong Thông tư. Nội dung đơn cần trình bày rõ ràng yêu cầu tách thửa đất hoặc hợp thửa đất, và phải có chữ ký của tất cả các thành viên trong hộ gia đình nếu họ cùng sở hữu quyền sử dụng đất.
Bản gốc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (Sổ đỏ)
Đây là giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất hiện tại của hộ gia đình. Việc nộp bản gốc này là bắt buộc để cơ quan chức năng có thể tiến hành các thủ tục pháp lý liên quan đến việc tách thửa đất. Sau khi hoàn tất thủ tục, một hoặc nhiều Giấy chứng nhận mới sẽ được cấp cho các thửa đất đã tách.
Hai loại giấy tờ này cần được chuẩn bị và nộp đầy đủ tại Văn phòng Đăng ký đất đai hoặc UBND cấp huyện nơi có đất để được giải quyết theo quy định.
Thủ tục tách sổ đỏ hộ gia đình thành các sổ đỏ riêng cho từng thành viên thường bao gồm các bước cơ bản sau:
Bước 1: Nộp hồ sơ
Cá nhân hoặc hộ gia đình chuẩn bị hồ sơ thực hiện thủ tục tách sổ đỏ hộ gia đình theo các giấy tờ đã được quy định. Sau đó, tiến hành nộp hồ sơ theo một trong các cách sau:
Nộp hồ sơ trực tiếp tại UBND xã, phường, thị trấn nơi có đất: Đây là phương án thuận tiện cho những ai mong muốn xử lý hồ sơ tại cấp cơ sở.
Nộp hồ sơ tại Bộ phận một cửa cấp huyện: Nếu địa phương đã thành lập Bộ phận một cửa, bạn có thể nộp hồ sơ tại đây. Bộ phận một cửa thuộc các huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh hoặc thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương.
Nộp hồ sơ tại Chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai cấp huyện: Trường hợp địa phương chưa có Bộ phận một cửa, hồ sơ sẽ được nộp tại Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai cấp huyện nơi có đất. Nếu địa phương chưa có chi nhánh này, hồ sơ sẽ được nộp tại Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất cấp huyện.
Bước 2: Tiếp nhận hồ sơ và giải quyết yêu cầu
Sau khi nộp, hồ sơ sẽ được cán bộ tiếp nhận kiểm tra và xử lý như sau:
Nếu hồ sơ hợp lệ và đầy đủ: Cán bộ sẽ ghi và trao phiếu tiếp nhận hồ sơ (phiếu hẹn) cho người nộp, thông báo thời gian xử lý và trả kết quả.
Nếu hồ sơ chưa hợp lệ hoặc thiếu sót: Cơ quan có thẩm quyền sẽ yêu cầu cá nhân hoặc hộ gia đình bổ sung, hoàn thiện hồ sơ để đáp ứng yêu cầu pháp lý.
Văn phòng Đăng ký đất đai sau đó sẽ tiến hành các bước sau:
Đo đạc địa chính để chia tách thửa đất: Đây là công việc quan trọng để xác định rõ ranh giới và diện tích các thửa đất sau khi tách.
Lập hồ sơ cấp Giấy chứng nhận mới: Văn phòng sẽ chuẩn bị hồ sơ trình cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho thửa đất mới được tách.
Chỉnh lý và cập nhật biến động vào hồ sơ địa chính và cơ sở dữ liệu đất đai: Sau khi hoàn tất, Giấy chứng nhận mới sẽ được trao trực tiếp cho người nộp hồ sơ hoặc gửi về UBND cấp xã để trao lại trong trường hợp nộp hồ sơ tại cấp xã.
Thông tin trên Sổ đỏ sau khi tách thửa:
Khi tách thửa, trên Sổ đỏ sẽ ghi chú: “Tách thành các thửa đất số… (ghi lần lượt số thứ tự thửa đất được tách ra từ thửa đất cũ), theo hồ sơ số… (ghi mã hồ sơ thủ tục đăng ký)”.
Tại trang đăng ký của thửa đất mới sẽ thể hiện: “Tách từ thửa đất số… (ghi số thửa đất trước khi tách ra để chuyển quyền) theo hồ sơ số… (ghi mã hồ sơ thủ tục đăng ký)”.
Bước 3: Nhận kết quả
Thời gian giải quyết việc tách thửa được quy định như sau:
Thời gian giải quyết: Không quá 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ.
Thời gian giải quyết tại các khu vực đặc biệt: Đối với xã miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, hoặc những khu vực có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn hoặc đặc biệt khó khăn, thời gian giải quyết là không quá 25 ngày làm việc.
Lưu ý: Thời gian trên không bao gồm thời gian tiếp nhận hồ sơ tại cấp xã, phường, thị trấn, thời gian người dân thực hiện nghĩa vụ tài chính (nộp thuế, phí), thời gian xử lý vi phạm pháp luật về đất đai, và thời gian trưng cầu giám định nếu có.
Thủ tục tách sổ đỏ hộ gia đình
3. Điều kiện thực hiện thủ tục tách sổ đỏ hộ gia đình
Khi thực hiện thủ tục tách sổ đỏ hộ gia đình , việc đảm bảo đủ các điều kiện theo quy định pháp luật là rất quan trọng để quá trình này diễn ra hợp pháp và thuận lợi.
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 188 Luật Đất đai năm 2013, để thửa đất có thể được tách ra, cần phải đáp ứng các điều kiện chung sau:
Có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
Thửa đất phải có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền trên đất, thường được gọi là Sổ đỏ hoặc Sổ hồng. Đây là bằng chứng pháp lý xác nhận quyền sở hữu và sử dụng đất.
Không có tranh chấp
Thửa đất dự định tách phải đảm bảo không có tranh chấp về quyền sử dụng đất với bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào. Việc này đảm bảo tính minh bạch và rõ ràng trong quá trình xử lý hồ sơ.
Không bị kê biên để thi hành án
Quyền sử dụng đất không được phép bị kê biên (tức là không bị tạm giữ để đảm bảo thi hành án) trong quá trình tách thửa. Điều này đảm bảo rằng thửa đất đang không có nghĩa vụ pháp lý nào cản trở việc chuyển nhượng hoặc thay đổi quyền sử dụng.
Đất đang trong thời hạn sử dụng
Thửa đất phải đang trong thời hạn sử dụng hợp pháp theo Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Điều này có nghĩa là thời hạn sử dụng đất chưa hết và quyền sử dụng đất của chủ sở hữu vẫn còn hiệu lực.
Ngoài các điều kiện chung, việc thực hiện thủ tục tách sổ đỏ hộ gia đình còn phải đáp ứng thêm các điều kiện riêng được quy định tại Khoản 23 Điều 1 Nghị định 148/2020/NĐ-CP:
Diện tích tối thiểu: Thửa đất sau khi tách ra phải đảm bảo có diện tích tối thiểu theo quy định do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành. Quy định này căn cứ vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch chi tiết xây dựng và các điều kiện cụ thể tại địa phương. Điều này giúp đảm bảo thửa đất mới vẫn đáp ứng đủ điều kiện về quy hoạch và sử dụng hiệu quả.
Lưu ý : Đối với đất thuộc sở hữu của hộ gia đình, việc tách thửa cần có sự đồng ý của tất cả các thành viên có quyền sử dụng đất. Điều này đảm bảo rằng quyền lợi của các đồng sở hữu được bảo vệ và mọi quyết định liên quan đến tách thửa đều được thông qua đồng thuận.
Như vậy, trước khi thực hiện thủ tục tách sổ đỏ hộ gia đình, cần kiểm tra kỹ lưỡng và đảm bảo rằng thửa đất đáp ứng đầy đủ các điều kiện chung và riêng nêu trên. Điều này không chỉ giúp quá trình thực hiện thủ tục tách sổ đỏ hộ gia đình diễn ra suôn sẻ mà còn đảm bảo quyền lợi của chủ sở hữu được bảo vệ theo quy định của pháp luật.
4. Trường hợp thực hiện thủ tục tách sổ đỏ của hộ gia đình
Chia tài sản thừa kế: Khi các thành viên trong gia đình muốn phân chia tài sản thừa kế là đất đai, họ có thể thực hiện thủ tục tách sổ đỏ để chia đều phần đất cho các người thừa kế theo quy định của pháp luật hoặc theo thỏa thuận giữa các bên.
Chuyển nhượng một phần đất: Trong trường hợp hộ gia đình muốn chuyển nhượng một phần đất của mình cho người khác, thủ tục tách sổ đỏ sẽ cần được thực hiện để tách phần đất đó ra thành một thửa đất riêng và cấp sổ đỏ mới cho phần đất được chuyển nhượng.
Tách thửa cho các thành viên trong gia đình: Khi các thành viên trong hộ gia đình muốn phân chia đất đai để mỗi người có một phần riêng biệt, họ có thể tiến hành tách thửa và cấp sổ đỏ riêng cho từng người.
Tách đất để sử dụng cho mục đích khác: Nếu hộ gia đình muốn tách một phần đất để sử dụng vào mục đích khác như xây dựng nhà ở cho con cái hoặc làm nhà xưởng, họ cũng cần thực hiện thủ tục tách sổ đỏ để có được Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho phần đất đó.
Thực hiện quyết định của tòa án: Trong một số trường hợp, tòa án có thể đưa ra quyết định về việc phân chia tài sản đất đai giữa các thành viên trong gia đình do tranh chấp hoặc ly hôn. Khi đó, thủ tục tách sổ đỏ sẽ được thực hiện theo phán quyết của tòa án.
Những trường hợp này đều yêu cầu việc tuân thủ đầy đủ quy trình và hồ sơ theo quy định pháp luật để đảm bảo quyền lợi của các bên liên quan.
5. Lệ phí khi thực hiện thủ tục tách sổ đỏ hộ gia đình
Khi thực hiện thủ tục tách sổ đỏ hộ gia đình, hộ gia đình sẽ phải chịu một số khoản lệ phí cần thiết để hoàn tất quá trình này. Dưới đây là phân tích chi tiết về các loại lệ phí mà hộ gia đình cần chi trả:
Lệ phí cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất:
Lệ phí cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (thường gọi là Sổ đỏ hoặc Sổ hồng) được Hội đồng nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương quy định, do đó mức thu có thể khác nhau tùy theo từng địa phương. Điều này có nghĩa là mỗi tỉnh, thành phố có thể có mức lệ phí riêng dựa trên điều kiện kinh tế, xã hội và chi phí quản lý tại địa phương đó.
Mặc dù có sự khác biệt giữa các tỉnh, thành phố, nhưng theo quy định hiện nay, mức thu lệ phí cấp Giấy chứng nhận thường không vượt quá 100.000 đồng cho mỗi Giấy chứng nhận. Mức phí này thường được áp dụng cho việc cấp Giấy chứng nhận mới sau khi đã tách thửa đất.
Khoản phí đo đạc khi tách thửa:
Để thực hiện tách thửa, việc đo đạc lại thửa đất là cần thiết nhằm xác định chính xác diện tích và vị trí của các thửa đất mới. Chi phí đo đạc này sẽ do hộ gia đình chịu trách nhiệm chi trả.
Phí đo đạc có thể dao động từ khoảng 1,8 triệu đồng đến 2,5 triệu đồng, tùy thuộc vào quy mô của thửa đất, độ phức tạp của việc đo đạc, và đơn vị thực hiện đo đạc. Mức phí này có thể khác nhau giữa các địa phương và các đơn vị cung cấp dịch vụ đo đạc.
Lưu ý:
Thời điểm nộp phí: Các khoản phí này thường được nộp tại thời điểm nộp hồ sơ hoặc khi nhận kết quả là Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mới. Cần lưu ý rằng các khoản phí này không bao gồm các chi phí phát sinh khác có thể liên quan đến việc thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với nhà nước.
Khả năng miễn giảm: Tùy theo quy định của địa phương, một số trường hợp đặc biệt như hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn, người có công với cách mạng có thể được xem xét miễn, giảm một phần hoặc toàn bộ các khoản lệ phí này.
Như vậy, khi thực hiện thủ tục tách sổ đỏ hộ gia đình, hộ gia đình cần chuẩn bị đầy đủ các khoản lệ phí liên quan để đảm bảo quá trình này diễn ra thuận lợi và nhanh chóng. Việc nắm rõ các khoản phí cần đóng sẽ giúp hộ gia đình chủ động hơn trong việc hoàn thành thủ tục tách sổ đỏ hộ gia đình pháp lý liên quan đến đất đai.
Nếu hồ sơ bị thiếu hoặc không hợp lệ thì phải làm sao?
Nếu hồ sơ bị thiếu hoặc không hợp lệ, cơ quan tiếp nhận sẽ thông báo cho người nộp hồ sơ để bổ sung và hoàn thiện. Sau khi hồ sơ được bổ sung đầy đủ, thủ tục tách sổ đỏ sẽ tiếp tục được xử lý.
Tách sổ đỏ có cần sự đồng ý của tất cả các thành viên trong hộ gia đình không?
Đúng. Để tách sổ đỏ hộ gia đình, cần có sự đồng ý của tất cả các thành viên có quyền sử dụng đất trong hộ gia đình. Điều này nhằm đảm bảo tính hợp pháp và tránh tranh chấp về quyền sử dụng đất sau khi tách thửa.
Có thể ủy quyền cho người khác thực hiện thủ tục tách sổ đỏ không?
Có. Hộ gia đình có thể ủy quyền cho một thành viên trong gia đình hoặc một người khác thực hiện thủ tục tách sổ đỏ. Việc ủy quyền phải được lập thành văn bản và công chứng theo quy định pháp luật.
Qua bài viết trên, ACC HCM mang đến cho khách hàng cái nhìn tổng quan và chi tiết về thủ tục tách sổ đỏ hộ gia đình giúp khách hàng nắm rõ quy trình và điều kiện cần thiết. Hãy liên lạc ACC HCM để nhận được sự tư vấn chuyên nghiệp và hỗ trợ tốt nhất trong việc thực hiện thủ tục pháp lý này.
