Thúc đẩy kinh tế tư nhân: Cần cải thiện tiếp cận vốn và đất đai

Chia sẻ với báo Tiền Phong, PGS.TS Phạm Thị Kim Ngọc, Phó Hiệu trưởng Trường Kinh tế – Đại học Bách khoa Hà Nội, cho biết một nghịch lý đang tồn tại trong nền kinh tế Việt Nam: Dù khu vực kinh tế tư nhân (KTTN) chiếm tới 85% lực lượng lao động, nhưng chỉ đóng góp hơn 50% GDP và khoảng 30% nguồn thu ngân sách Nhà nước.

Hạn chế trong tiếp cận vốn – Rào cản lớn của doanh nghiệp tư nhân

Theo PGS.TS Kim Ngọc, ưu tiên hàng đầu để thúc đẩy KTTN là cải thiện khả năng tiếp cận tín dụng cho doanh nghiệp. Hiện nay, dù đã có những bước tiến, các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc vay vốn.

Bà nhấn mạnh, cần đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp, đồng thời xây dựng cơ chế bảo lãnh tín dụng thông thoáng, đơn giản hóa thủ tục vay vốn và đa dạng hóa các kênh tiếp cận tài chính. Điều này đặc biệt quan trọng với các doanh nghiệp khởi nghiệp và doanh nghiệp sản xuất – chế biến có nhu cầu vốn lớn.

Thị trường vốn và đất đai – Những yếu tố then chốt

Để xây dựng các tập đoàn tư nhân lớn mạnh, Việt Nam cần chiến lược dài hạn về cải cách thể chế, phát triển thị trường vốn, nâng cao chất lượng nhân lực và thúc đẩy đổi mới công nghệ.

Một trong những thách thức lớn là sự mất cân đối trong dòng vốn. Việc phần lớn nguồn vốn xã hội đổ vào bất động sản khiến các doanh nghiệp sản xuất – kinh doanh khó tiếp cận tín dụng. Lãi suất vay cao và quy định thế chấp bằng bất động sản càng làm tăng thêm rào cản.

Theo bà Ngọc, cần có chính sách điều tiết lại dòng vốn, hạn chế vốn đổ vào bất động sản, đồng thời phát triển thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp và mở rộng quỹ đầu tư mạo hiểm để hỗ trợ doanh nghiệp phi bất động sản. Hiện tại, quy mô thị trường chứng khoán Việt Nam mới đạt khoảng 60% GDP, thấp hơn nhiều so với Thái Lan (120% GDP) hay Malaysia (140% GDP). Bà cho rằng Việt Nam có thể học hỏi kinh nghiệm từ Hàn Quốc – nơi chính phủ đã hỗ trợ doanh nghiệp trong nước bằng các gói tín dụng ưu đãi và phát triển mạnh thị trường vốn.

Đơn giản hóa thủ tục tiếp cận đất đai

Ngoài nguồn vốn, vấn đề tiếp cận đất đai cũng là một rào cản lớn đối với doanh nghiệp tư nhân. Theo PGS.TS Kim Ngọc, cần đổi mới tư duy và siết chặt kỷ cương trong quy hoạch, quản lý đất đai, đặc biệt là đất dành cho kinh doanh, thương mại.

Bà đề xuất các giải pháp như công khai nguồn cung đất, đơn giản hóa thủ tục giao đất, thuê đất và đấu giá quyền sử dụng đất để hạn chế tình trạng “xin – cho”. Đồng thời, cần xây dựng các khu công nghiệp dành riêng cho SMEs với mức giá thuê hợp lý, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp phát triển.

Với những chính sách phù hợp, bà Ngọc tin rằng Việt Nam hoàn toàn có thể tạo ra những doanh nghiệp tư nhân tầm cỡ khu vực và toàn cầu, góp phần nâng tầm nền kinh tế trong chuỗi giá trị quốc tế.

Nguồn: Báo tiền phong