Việc xây dựng mộ trên đất người khác là một vấn đề nhạy cảm và thường gây ra nhiều tranh cãi. Hành động này không chỉ liên quan đến quyền sử dụng đất mà còn đụng chạm đến các giá trị văn hóa và tôn giáo. Do đó, trước khi tiến hành xây dựng mộ, cần tìm hiểu rõ các quy định và tuân thủ pháp luật để tránh vi phạm và tranh chấp không đáng có. Hãy cùng ACC HCM tìm hiểu về vấn đề này thông qua bài viết dưới đây.
Trong lĩnh vực quản lý đất đai, quyền của người sử dụng đất là một trong những vấn đề quan trọng được pháp luật bảo vệ và quy định rõ ràng. Theo Điều 26 Luật Đất đai 2024, người sử dụng đất được công nhận nhiều quyền lợi, trong đó bao gồm quyền được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất khi đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật. Đây là nền tảng pháp lý quan trọng để đảm bảo người sử dụng đất có đầy đủ quyền lợi và trách nhiệm đối với phần đất mà mình sở hữu.
Người sử dụng đất cũng có quyền được hưởng thành quả lao động và kết quả đầu tư trên phần đất mà họ sử dụng hợp pháp. Điều này bao gồm cả quyền được hưởng các lợi ích mà Nhà nước mang lại thông qua việc đầu tư vào việc bảo vệ, cải tạo và phát triển đất nông nghiệp. Hơn nữa, người sử dụng đất có quyền được Nhà nước hướng dẫn và giúp đỡ trong việc cải tạo và phục hồi đất nông nghiệp, đảm bảo đất được sử dụng một cách hiệu quả và bền vững.
Đặc biệt, quyền lợi của người sử dụng đất còn bao gồm quyền được Nhà nước bảo hộ khi có hành vi xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của họ. Điều này có nghĩa là mọi hành vi xâm phạm đến quyền sử dụng đất của người khác, như việc xây dựng mộ trên phần đất không thuộc quyền sở hữu của mình, sẽ bị coi là vi phạm pháp luật. Pháp luật nghiêm cấm mọi hành vi xâm phạm quyền sử dụng đất được Nhà nước bảo vệ, và người sử dụng đất có quyền khiếu nại, tố cáo, hoặc khởi kiện đối với những hành vi vi phạm này.
Ngoài ra, người sử dụng đất có quyền chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định của pháp luật, và trong trường hợp Nhà nước thu hồi đất, họ cũng được quyền đòi hỏi bồi thường, hỗ trợ, và tái định cư theo quy định của Luật Đất đai. Tất cả những quyền này nhằm bảo đảm rằng người sử dụng đất được đối xử công bằng và bảo vệ quyền lợi một cách toàn diện.
Vì vậy, nếu đất đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chủ sở hữu có toàn quyền sử dụng, chiếm hữu và định đoạt đối với phần đất đó. Bất kỳ hành vi xây dựng mộ trên đất của người khác mà không có sự đồng ý của chủ sở hữu đều bị coi là vi phạm pháp luật và sẽ phải chịu các biện pháp xử lý theo quy định. Việc tôn trọng quyền sử dụng đất của người khác không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là một hành vi đạo đức cần thiết trong cộng đồng.
2. Cách giải quyết khi có tranh chấp xây dựng mộ trên đất người khác
Cách giải quyết khi có tranh chấp xây dựng mộ trên đất người khác
2.1. Giải quyết bằng hòa giải khi có tranh chấp xây dựng mộ trên đất người khác
Luật Đất đai khuyến khích các bên tranh chấp đất đai tìm kiếm giải pháp hòa giải một cách tự nguyện và thỏa thuận. Hòa giải ở cấp cơ sở là một phương pháp để giải quyết tranh chấp một cách hiệu quả và không tốn kém.
Nếu các bên không thể tự hòa giải, họ có quyền gửi đơn đến UBND xã, nơi có tranh chấp đất đai, để yêu cầu sự can thiệp và hòa giải từ phía chính quyền địa phương. Theo Khoản 2 Điều 235 Luật Đất đai 2024 trước khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai quy định tại Điều 236 của Luật Đất đai 2024, các bên tranh chấp phải thực hiện hòa giải tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp.
Việc hòa giải tranh chấp đất đai tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp được thực hiện bởi Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã, người có trách nhiệm thành lập Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai để thực hiện hòa giải tranh chấp đất đai. Chủ tịch UBND xã chịu trách nhiệm tổ chức và điều hành quá trình hòa giải tranh chấp đất đai tại cấp xã. Thủ tục hòa giải phải được hoàn thành trong thời hạn không quá 45 ngày kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai
2.2. Sự can thiệp của cơ quan có thẩm quyền trong tranh chấp xây dựng mộ trên đất người khác
Nếu xây dựng mộ trên đất người khác mà người đó có giấy tờ pháp lý thì thẩm quyền giải quyết sẽ thuộc về Tòa án nhân dân. Điều này đảm bảo rằng các tranh chấp có căn cứ pháp lý sẽ được giải quyết bởi cơ quan có thẩm quyền, tức là Tòa án, để đảm bảo sự công bằng và thể hiện sự tuân theo của các bên đối với quyết định của Tòa án.
Nếu xây dựng mộ trên đất người khác mà người đó không có Giấy chứng nhận hoặc một trong các giấy tờ khác theo luật định thì các bên sẽ có hai sự lựa chọn
Một là, nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tại UBND cấp có thẩm quyền theo quy định tại khoản 3 Điều 236 Luật đất đai 2024. Đây là một cơ hội để các bên thử giải quyết tranh chấp một lần nữa tại cấp UBND cấp xã.
Hai là, khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự. Điều này đặc biệt quan trọng trong trường hợp không có giấy tờ pháp lý chứng minh quyền sử dụng đất và các bên không đạt được thỏa thuận.
3. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp xây dựng mộ trên đất người khác
Khi tranh chấp về vấn đề xây dựng mộ trên đất người khác, thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai được quy định tại Điều 236 Luật Đất đai 2024 như sau:
Trường hợp tranh chấp
Cơ quan hoặc chủ thể có thẩm quyền
Nếu có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại phần đất xây dựng mộ
Tòa án nhân dân giải quyết.
Nếu không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại phần đất xây dựng mộ
UBND cấp có thẩm quyền hoặc Tòa án nhân dân giải quyết.
Trường hợp tranh chấp giữa hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư với nhau mà lựa chọn giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện giải quyết.
Nếu không đồng ý với quyết định của UBND cấp huyện trong Trường hợp tranh chấp giữa hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư với nhau mà lựa chọn giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền.
Tòa án nhân dân các cấp theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính;
Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.
Trường hợp tranh chấp mà một bên tranh chấp là tổ chức, tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài
Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh giải quyết
Nếu không đồng ý với quyết định của UBND cấp tỉnh trong trường hợp tranh chấp mà một bên tranh chấp là tổ chức, tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài
Tòa án nhân dân các cấp theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính;
Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường.
Tóm lại, nếu xảy ra tranh chấp cho việc xây dựng mộ trên đất người khác, UBND các cấp có thẩm quyền, Bộ Tài nguyên và Môi trường hoặc Tòa án sẽ có thẩm quyền giải quyết tranh chấp này tùy theo từng trường hợp cụ thể.
Thẩm quyền giải quyết tranh chấp xây dựng mộ trên đất người khác
Có được tự ý bốc mộ của người xây dựng mộ trên đất người khác không?
Không. Theo quy định pháp luật, nếu người nào đào, phá mồ mả, chiếm đoạt những đồ vật để ở trong mộ, trên mộ hoặc có hành vi khác xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến một năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm.
Nếu người xây dựng mộ trên đất người khác không chịu di dời mộ nên xử lý như thế nào?
Nếu người xâm phạm không tự nguyện dời đi thì bạn có thể khởi kiện Tòa án để cưỡng chế di dời.
Thời gian hòa giải tranh chấp đất đai liên quan đến việc xây dựng mộ trên đất của người khác là bao lâu?
Hòa giải tranh chấp đất đai liên quan đến việc xây dựng mồ mả trên đất của người khác được thực hiện một cách cụ thể và trong thời hạn 45 ngày.
Tóm lại, việc xây dựng mộ trên đất người khác là một hành vi có thể rất dễ dẫn đến các tranh chấp về đất đai và các thủ tục hòa giải, giải quyết tranh chấp này cũng sẽ rất mất thời gian và công sức của đôi bên. Qua bài viết này, ACC HCM hy vọng quý khách đã có những phương hướng giải quyết khi gặp vấn đề xâydựng mộ trên đất người khác, nếu có vấn đề pháp lý nào cần hỗ trợ hãy liên hệ với ACC HCM để được hướng dẫn và tư vấn chi tiết.
HÃY ĐỂ LẠI THÔNG TIN TƯ VẤN