Lộ trình tăng lương hưu cho người lao động là một chủ đề quan trọng, thu hút sự quan tâm đặc biệt của đông đảo người lao động cũng như các nhà hoạch định chính sách. Bài viết này, được thực hiện bởi ACC HCM, sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan về những thay đổi trong lộ trình tăng lương hưu và các quy định mới nhất liên quan.
1. Người lao động hưởng lương hưu khi nào?
Theo quy định của pháp luật Việt Nam, việc người lao động được hưởng lương hưu không chỉ đơn giản là vấn đề tuổi tác mà còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như thời gian tham gia bảo hiểm xã hội và điều kiện làm việc.
Độ tuổi nghỉ hưu theo quy định: Theo Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 và các quy định hiện hành, tuổi nghỉ hưu là một trong những yếu tố quan trọng nhất để người lao động được hưởng lương hưu. Từ ngày 1/1/2021, theo Bộ luật Lao động 2019, tuổi nghỉ hưu của người lao động bắt đầu tăng dần theo lộ trình nhằm thích ứng với điều kiện kinh tế và sức khỏe trung bình của dân số. Cụ thể:
- Đối với nam giới: Tuổi nghỉ hưu là 60 tuổi 3 tháng, tăng dần cho đến khi đạt 62 tuổi vào năm 2028.
- Đối với nữ giới: Tuổi nghỉ hưu là 55 tuổi 4 tháng, tăng dần đến 60 tuổi vào năm 2035.
Như vậy, người lao động sẽ chỉ được hưởng lương hưu khi đạt tuổi nghỉ hưu theo quy định và có đủ thời gian đóng BHXH tối thiểu.
Thời gian đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu: Ngoài tuổi nghỉ hưu, thời gian tham gia bảo hiểm xã hội là điều kiện bắt buộc để người lao động được hưởng lương hưu. Theo Luật Bảo hiểm xã hội, người lao động cần đóng BHXH đủ 20 năm để đủ điều kiện nhận lương hưu. Thời gian này được tính dựa trên số năm đóng BHXH liên tục hoặc không liên tục (tích lũy từ nhiều đơn vị công tác hoặc công việc khác nhau).
Nếu người lao động đã đạt độ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đóng đủ 20 năm BHXH, họ có thể lựa chọn đóng bổ sung cho đủ số năm cần thiết để nhận lương hưu hoặc chuyển sang nhận trợ cấp bảo hiểm xã hội một lần theo quy định.
Điều kiện đặc biệt cho người lao động làm công việc nặng nhọc hoặc độc hại: Đối với các ngành nghề có tính chất nặng nhọc, nguy hiểm hoặc độc hại, pháp luật cho phép người lao động nghỉ hưu sớm hơn so với tuổi quy định. Cụ thể:
- Người lao động làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn có thể nghỉ hưu sớm hơn tuổi quy định từ 5 đến 10 năm.
- Để được nghỉ hưu sớm theo diện này, người lao động phải có ít nhất 15 năm làm công việc nặng nhọc, độc hại hoặc làm việc ở vùng đặc biệt khó khăn.
Quy định này nhằm bảo vệ sức khỏe của người lao động trong các ngành nghề đặc thù, cho phép họ có thời gian nghỉ ngơi và chăm sóc sức khỏe khi về già.
Các trường hợp nghỉ hưu sớm do suy giảm khả năng lao động: Ngoài các trường hợp làm công việc nặng nhọc, người lao động cũng có thể nghỉ hưu sớm nếu suy giảm khả năng lao động. Cụ thể:
- Người lao động bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên có thể nghỉ hưu sớm trước tuổi quy định.
- Tùy vào mức độ suy giảm, người lao động có thể nghỉ hưu trước từ 1 đến 5 năm so với độ tuổi quy định.
Để xác nhận suy giảm khả năng lao động, người lao động phải trải qua giám định y khoa, và tỉ lệ suy giảm này sẽ được hội đồng giám định đưa ra kết quả để làm căn cứ hưởng lương hưu.
Chế độ hưu trí và mức hưởng lương hưu: Mức hưởng lương hưu sẽ phụ thuộc vào tổng số năm đóng bảo hiểm xã hội và mức lương đóng bảo hiểm trong quá trình làm việc. Theo quy định:
- Mức hưởng lương hưu được tính dựa trên tỉ lệ phần trăm của mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
- Với 20 năm đóng BHXH, tỉ lệ hưởng lương hưu của nam là 45% và nữ là 55%. Sau đó, cứ mỗi năm đóng BHXH tiếp theo, mức hưởng tăng thêm 2% cho đến khi đạt mức tối đa là 75%.
Quy định này nhằm bảo đảm rằng người lao động sẽ có nguồn thu nhập ổn định khi nghỉ hưu, giúp bảo vệ an sinh xã hội và chất lượng cuộc sống sau khi rời bỏ lực lượng lao động.
Qua các quy định trên, chúng ta thấy rằng pháp luật Việt Nam đã xây dựng một hệ thống bảo hiểm xã hội toàn diện nhằm bảo vệ quyền lợi cho người lao động khi về già.
>>> Bạn có thể tìm hiểu thêm bài viết về: Bảng lương giáo viên THPT từ ngày 01/07/2024
2. Lộ trình tăng lương hưu cho người lao động
Tại Việt Nam, pháp luật liên tục điều chỉnh và cập nhật các chính sách về lương hưu để bảo đảm người lao động được bảo vệ quyền lợi lâu dài.
Giai đoạn 2024 – 2025 người lao động được điều chỉnh tăng lương hưu theo quy định tại Nghị định 75/2024/NĐ-CP và Luật Bảo hiểm xã hội 2024. Lộ trình tăng lương hưu giai đoạn 2024 – 2025 cho người lao động như sau:
| Thời điểm | Đối tượng | Mức điều chỉnh |
| Từ ngày 1/7/2024 | Người đang hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp hàng tháng (các đối tượng quy định tại Khoản 1 Điều 1, Nghị định 75/2024/NĐ-CP) | Tăng thêm 15% trên mức lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp hàng tháng của tháng 6/2024. |
| Từ ngày 1/7/2024 | Người đang hưởng lương hưu có mức hưởng thấp hơn 3.500.000 đồng/tháng (quy định tại Khoản 2 Điều 1, Nghị định 75/2024/NĐ-CP) | – Tăng thêm 300.000 đồng/người/tháng nếu mức hưởng dưới 3.200.000 đồng/người/tháng. – Tăng lên 3.500.000 đồng/người/tháng nếu mức hưởng từ 3.200.000 đến dưới 3.500.000 đồng/người/tháng. |
| Theo Điều 67 Luật BHXH 2024 | Tất cả người hưởng lương hưu | – Điều chỉnh mức lương hưu dựa trên mức tăng chỉ số giá tiêu dùng. – Đảm bảo tăng lương hưu thỏa đáng cho người hưởng lương hưu thấp, nghỉ hưu trước năm 1995, thu hẹp khoảng cách giữa các thời kỳ nghỉ hưu. |
Như vậy, năm 2025 người lao động có mức lương hưu thấp và nghỉ hưu trước năm 1995 sẽ được tăng lương hưu với mục đích thu hẹp khoảng cách chênh lệch lương hưu giữa người nghỉ hưu ở các thời kỳ.
Nhìn chung, lộ trình tăng lương hưu cho người lao động là một chính sách quan trọng, góp phần bảo đảm an sinh xã hội và chất lượng cuộc sống của người nghỉ hưu. Việc điều chỉnh này không chỉ có ý nghĩa đối với người lao động mà còn thể hiện trách nhiệm của Nhà nước trong việc chăm sóc đời sống nhân dân.
>>> Bạn có thể tìm hiểu thêm bài viết về: Bảng lương thượng tá công an
3. Lương hưu cho người lao động sẽ được giải quyết bao lâu?
Việc xác định thời gian giải quyết lương hưu là một trong những yếu tố được người lao động quan tâm hàng đầu. Theo quy định pháp luật Việt Nam, thời gian xử lý chế độ lương hưu phụ thuộc vào các bước chuẩn bị và quá trình xét duyệt hồ sơ tại cơ quan bảo hiểm xã hội.
Căn cứ theo khoản 3 Điều 79 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định về giải quyết hưởng lương hưu, hưởng bảo hiểm xã hội một lần như sau: Trong thời hạn 20 ngày, không bao gồm ngày nghỉ lễ, tết, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định đối với người đề nghị hưởng lương hưu hoặc trong thời hạn 07 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định đối với người đề nghị hưởng bảo hiểm xã hội một lần, cơ quan bảo hiểm xã hội có trách nhiệm giải quyết; trường hợp không giải quyết thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
Bên cạnh đó, đối với trường hợp tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện thì căn cứ khoản 3 Điều 107 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định như sau: Trong thời hạn 20 ngày, không bao gồm ngày nghỉ lễ, tết, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định đối với người đề nghị hưởng lương hưu hoặc trong thời hạn 07 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định đối với người đề nghị hưởng bảo hiểm xã hội một lần, cơ quan bảo hiểm xã hội có trách nhiệm giải quyết; trường hợp không giải quyết thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
Theo đó, trong vòng 20 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ đề nghị hưởng lương hưu theo quy định thì cơ quan bảo hiểm xã hội có trách nhiệm giải quyết hưởng lương hưu. Trong trường hợp không giải quyết thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
Nhìn chung, để lương hưu được giải quyết nhanh chóng, người lao động cần chuẩn bị kỹ hồ sơ từ sớm và tuân thủ các quy định của pháp luật.
>>> Bạn có thể tìm hiểu thêm bài viết về: Đang chấp hành án tù có được nhận lương hưu?
4. Câu hỏi thường gặp
Tại sao lộ trình tăng lương hưu lại cần thiết trong bối cảnh kinh tế hiện nay?
Lộ trình tăng lương hưu là cần thiết vì mức sống và chi phí sinh hoạt ngày càng tăng, gây áp lực cho người nghỉ hưu khi thu nhập không được điều chỉnh kịp thời. Ngoài ra, lạm phát ảnh hưởng đến giá trị thực tế của lương hưu, khiến người nghỉ hưu gặp khó khăn trong việc duy trì mức sống ổn định. Lộ trình này cũng giúp thu hẹp khoảng cách giữa thu nhập khi còn lao động và thu nhập khi nghỉ hưu, góp phần ổn định an sinh xã hội.
Người lao động có thể tự lựa chọn thời điểm nhận lương hưu không? Có ảnh hưởng gì đến mức lương hưu?
Theo quy định hiện hành, người lao động có thể lựa chọn nghỉ hưu sớm hơn hoặc muộn hơn so với độ tuổi quy định, nhưng mức lương hưu sẽ thay đổi tương ứng. Nếu nghỉ hưu sớm, người lao động sẽ nhận mức lương hưu thấp hơn do thời gian đóng bảo hiểm ngắn hơn. Ngược lại, nghỉ hưu muộn sẽ giúp mức lương hưu cao hơn, nhờ thời gian đóng bảo hiểm xã hội kéo dài và lãi suất tính lương hưu được tích lũy thêm.
Có những yếu tố nào khác ngoài lương cơ sở ảnh hưởng đến mức lương hưu của người lao động?
Bên cạnh lương cơ sở, các yếu tố khác cũng ảnh hưởng đến mức lương hưu, bao gồm thời gian đóng bảo hiểm xã hội và mức đóng bảo hiểm hàng tháng. Người lao động có thời gian đóng bảo hiểm dài và mức đóng cao hơn sẽ được hưởng lương hưu cao hơn. Ngoài ra, các khoản phụ cấp và thưởng (nếu có) cũng có thể được tính vào mức đóng bảo hiểm, gián tiếp làm tăng mức lương hưu nhận được.
Lộ trình tăng lương hưu cho người lao động là một chủ đề quan trọng, ảnh hưởng sâu sắc đến cuộc sống sau khi nghỉ hưu của hàng triệu lao động. Để cập nhật chi tiết và nắm bắt các quy định mới nhất về lộ trình tăng lương hưu cho người lao động, bạn đọc hãy theo dõi thường xuyên tại ACC HCM để được hỗ trợ tư vấn kịp thời và chính xác.
